mahatma gandhi essay in sinhala

මහත්මා ගාන්ධි පිළිබඳ රචනය - සම්පූර්ණ ලිපියක්

මහත්මා ගාන්ධි පිළිබඳ රචනය - "මහත්මා ගාන්ධි" ලෙස පොදුවේ හැඳින්වෙන මොහාන්දාස් කරම්චන්ද් ගාන්ධි අපගේ ජාතියේ පියා ලෙස සැලකේ.

ඔහු ඉන්දියාවේ බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට එරෙහිව ජාතිකවාදී ව්‍යාපාරයේ නායකයා වීමට පෙර ඉන්දියානු නීතීඥයෙක්, දේශපාලනඥයෙක්, සමාජ ක්‍රියාකාරිකයෙක් සහ ලේඛකයෙක් විය. අපි ගැඹුරට කිමිදෙමින් මහත්මා ගාන්ධි ගැන රචනා කිහිපයක් කියවමු.

මහත්මා ගාන්ධි පිළිබඳ වචන 100 ක රචනය

මහත්මා ගාන්ධි උපත ලැබුවේ 2 ඔක්තෝබර් 1969 වන දින ඉන්දියාවේ බටහිර වෙරළ තීරයේ කුඩා නගරයක් වන පෝර්බන්දර් හි ය. ඔහුගේ පියා පෝර්බන්දර්හි දේවන් වූ අතර ඔහුගේ මව පුත්ලිබායි ගාන්ධි වෛෂ්ණවික් ආගමේ කැපවූ වෘත්තිකයෙකි.

ගාන්ධිජි සිය ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය පෝර්බන්දර් නගරයේ ලබාගත් අතර වයස අවුරුදු 9 දී රාජ්කොට් වෙත පදිංචියට ගියේය.

මොහාන්දාස් කරම්චන්ද් ගාන්ධි ලන්ඩනයේ නීතිය හැදෑරීම සඳහා වයස අවුරුදු 19 දී නිවස හැර ගිය අතර 1891 මැද භාගයේදී නැවත ඉන්දියාවට පැමිණියේය.

ගාන්ධිතුමා ඉන්දියාව ස්වාධීන රටක් බවට පත් කිරීම සඳහා බලවත් අවිහිංසාවාදී ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කළේය.

ඔහු තවත් බොහෝ ඉන්දියානුවන් සමඟ සටන් කළ අතර අවසානයේ 15 අගෝස්තු 1947 වන දින අපේ රට ස්වාධීන රටක් බවට පත් කිරීමට ඔහු සමත් විය. පසුව ඔහු 30 ජනවාරි 1948 වන දින නාතුරාම් ගොඩ්සේ විසින් ඝාතනය කරන ලදී.

මහත්මා ගාන්ධි පිළිබඳ වචන 200 ක රචනය

මොහාන්දාස් කරම්චන්ද් ගාන්ධි 2 ඔක්තෝබර් 1969 වන දින ගුජ්රාටයේ පෝර්බන්දර් හි උපත ලැබීය. ඔහු දශකයේ වඩාත්ම ගෞරවනීය අධ්‍යාත්මික හා දේශපාලන නායකයන්ගෙන් කෙනෙකි.

ඔහුගේ පියා කරම්චන්ද් ගාන්ධි එවකට රාජ්කොට් ප්‍රාන්තයේ ප්‍රධාන දේවාන් වූ අතර මව පුතලිබායි සරල හා ආගමික කාන්තාවක් විය.

ගාන්ධිතුමා ඉන්දියාවේ පාසල් අධ්‍යාපනය අවසන් කර ලන්ඩනයට ගියේ "නීතිඥ නීතිඥ" ඉගෙනීමටය. ඔහු බැරිස්ටර්වරයෙකු බවට පත් වී 1891 මැද භාගයේදී නැවත ඉන්දියාවට පැමිණ බොම්බායේ නීතිඥයෙකු ලෙස පුහුණුවීමට පටන් ගත්තේය.

පසුව ඔහු ආයතනයක් විසින් දකුණු අප්‍රිකාවට යවන ලද අතර එහිදී ඔහු තනතුරක වැඩ කිරීමට පටන් ගත්තේය. ගාන්ධිජි ඔහුගේ බිරිඳ කස්තුර්බායි සහ ඔවුන්ගේ දරුවන් සමඟ වසර 20 කට ආසන්න කාලයක් දකුණු අප්‍රිකාවේ ගත කරයි.

ඔහු එහි සිටින සැහැල්ලු සම මිනිසුන්ට වඩා ඔහුගේ සමේ වර්ණය සඳහා වෙනස් විය. වරක්, වලංගු ප්‍රවේශ පත්‍රයක් තිබියදී ඔහු පළමු පන්තියේ දුම්රිය මැදිරියකින් ඉවතට විසි කරන ලදී. එහිදී ඔහු තම අදහස වෙනස් කර දේශපාලන ක්‍රියාකාරිකයෙකු වීමට තීරණය කළ අතර අසාධාරණ නීතිවල යම් වෙනස්කම් සිදු කිරීම සඳහා අවිහිංසාවාදී සිවිල් විරෝධතාවක් වර්ධනය කළේය.

ගාන්ධිජි ඉන්දියාවට ආපසු පැමිණීමෙන් පසු බ්‍රිතාන්‍ය රජයේ අසාධාරණයට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා ඔහුගේ අවිහිංසාවාදී නිදහස් ව්‍යාපාරය ආරම්භ කළේය.

ඔහු බොහෝ අරගල කළ අතර ඔහුගේ සියලු බලය යොදා බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් අපව නිදහස් කර ගත් අතර ඔහුගේ නිදහස් ව්‍යාපාරය හරහා බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඉන්දියාවෙන් සදහටම ඉවත් වීමට බල කළේය. 30 ජනවාරි 1948 වැනිදා හින්දු ක්‍රියාකාරිකයෙකු වූ නාතුරාම් ගොඩ්සේ විසින් ඔහුව ඝාතනය කිරීම නිසා අපට මේ උතුම් පෞරුෂය අහිමි විය.

මහත්මා ගාන්ධි පිළිබඳ දීර්ඝ රචනය

වසර 190 ක බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් පසු ඉන්දියාව ස්වාධීන රටක් ලෙස ස්ථාපිත කිරීමට තුඩු දුන් සත්‍යග්‍රහ ව්‍යාපාරයේ පුරෝගාමියා වූයේ මෝහන්දාස් කරම්චන්ද් ගාන්ධි ය.

ඔහු ඉන්දියාවේ සහ ලොව පුරා මහත්මා ගාන්ධි සහ බාපු ලෙස හඳුන්වනු ලැබීය. (“මහත්මා” යනු මහා ආත්මය සහ “බාපු” යනු පියා)

තම ගමේ ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය හැදෑරීමෙන් පසු මහත්මා ගාන්ධි රාජ්කොට් වෙත ගොස් වයස අවුරුදු 11 දී ඇල්ෆ්‍රඩ් උසස් පාසලට ඇතුළත් විය. ඔහු සාමාන්‍ය ශිෂ්‍යයෙකි, ඉංග්‍රීසි සහ ගණිතයට බොහෝ දක්‍ෂ නමුත් භූගෝල විද්‍යාවෙන් දුප්පත් විය.

පසුව එම පාසල ඔහුගේ මතකය වෙනුවෙන් මොහාන්දාස් කරම්චන්ද් ගාන්ධි උසස් පාසල ලෙස නම් කරන ලදී.

ඉන්දියාවේ පාසල් අධ්‍යාපනය අවසන් කිරීමෙන් පසු "නීතිවේදී නීතිඥ" හැදෑරීමට ලන්ඩනයට ගිය ගාන්ධිජි ලන්ඩනයේ සිට ආපසු පැමිණීමෙන් පසු නීතිඥයෙකු ලෙස පුහුණුවීමට පටන් ගත්තේය.

ඔහු මුලින්ම දකුණු අප්‍රිකාවේ සිවිල් අයිතිවාසිකම් සඳහා වූ ඉන්දියානු ප්‍රජාවේ අරගලයේදී සාමකාමී සිවිල් අකීකරුකම පිළිබඳ ඔහුගේ අදහස් භාවිතා කළේය. ඔහු ඉතා ආන්තික අවස්ථාවන්හිදී පවා අවිහිංසාව සහ සත්‍යය වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය.

ඉන්දියාවේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භේදය පිළිබඳ රචනය

දකුණු අප්‍රිකාවේ සිට ආපසු පැමිණීමෙන් පසු මහත්මා ගාන්ධි ඒකාධිපති බදුකරණයට සහ විශ්වීය වෙනස්කම්වලට එරෙහිව විරෝධතාවක් කිරීමට දුප්පත් ගොවීන් සහ කම්කරුවන් සංවිධානය කළ අතර එය ආරම්භය විය.

දරිද්‍රතාවය, කාන්තා සවිබල ගැන්වීම, කුල භේදය අවසන් කිරීම සහ වඩාත්ම වැදගත් ලෙස ස්වරාජ් - ඉන්දියාව විදේශ ආධිපත්‍යයෙන් ස්වාධීන රටක් බවට පත් කිරීම වැනි විවිධ ගැටළු සඳහා ගාන්ධිජි රටපුරා ව්‍යාපාරයක් මෙහෙයවීය.

වසර 190 ක දීර්ඝ බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් පසු ඉන්දියාව නිදහස් කර ඉන්දියාව නිදහස් අරගලයේ දී ගාන්ධිජි තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය. ඔහුගේ සාමකාමී විරෝධතා මාර්ග බ්‍රිතාන්‍යයන්ගෙන් නිදහස ලබා ගැනීමේ පදනම විය.

ඉන්දියාවේ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳ ලිපියක්

ඉන්දියාවේ කාන්තා සවිබල ගැන්වීම පිළිබඳ ලිපි කථාවක් සහ රචනයක්

"මහත්මා ගාන්ධි පිළිබඳ රචනාව - සම්පූර්ණ ලිපියක්" පිළිබඳ 1 චින්තනය

ගන්දි ජි කේ බරේ මේ පද් කර් භූත් අච ලග්ගා

ඒ ප්රකාශය කරන්නේ මාරයාය ඊ-මේල් මගින් පිලිතුරු දෙන්න අවලංගු කරන්න

ඊළඟ වතාවේ මා අදහස් දක්වන විට මෙම නම, ඊමේල් සහ වෙබ් අඩවිය මෙම බ්‍රව්සරයේ සුරකින්න.

Welcome to SL Books Online Store.

• Order History
• Transactions
• Wish List (0)

Your shopping cart is empty!

Mahathma Gandhi - මහත්මා ගාන්ධි

• Add to wishlist
• Add to compare

• Description
• Shipping Methods

Product Description

මෙය Louis Fischer විසින් ලියන ලද The Life of Mahatma Gandhi නැමති කෘතියේ සම්පූර්ණ සිංහල පරිවර්තනයයි. මෙය මහත්මා ගාන්ධිගේ සම්පූර්ණ චරිතාපදානයයි. පිටු 808 කින් සමන්විතය.

When you order from slbooks.lk , you will receive a confirmation email. Once your order is shipped, you will be emailed the tracking information for your order's shipment. You can choose your preferred shipping method on the Order Information page during the checkout process.

The total time it takes to receive your order is shown below:

The total delivery time is calculated from the time your order is placed until the time it is delivered to you. Total delivery time is broken down into processing time and shipping time.

Processing time: The time it takes to prepare your item(s) to ship from our warehouse. This includes preparing your items, performing quality checks, and packing for shipment. Generally, it is done within 24-48 hours.

Shipping time:   The time for your item(s) to travel from our warehouse to your destination. Under normal circumstances deliveries will be done within 03 - 05 working days from the time processing is completed. You will be notified in case deliveries get delayed due to unforeseen circumstances. Delivery charge :   Delivery charge depends on the delivery distance and the weight of the package. If you want to know more information, please contact the customer service. We will settle your problem as soon as possible. Enjoy shopping!  

Related Products

ජන මාධ්‍ය සහ සංනිවේදන විෂය හදාරන සැමට ආරියරත්න ඇතුගල විසින් ලියන ලද පොත් 6 ක්

Added to cart successfully. what is next.

• Book Reviews
• Pictorial Images
• Sinhala Mind-Set
• Speeding Up Links: Mirigama-Kurunegala Expressway Soon Operational
• Why Thuppahi
• Young Tourism Ambassadors in Jaffna

Hemantha Situge’s Reviews of Two Sinhala Books on Gandhi and Mihindhu

Hemantha Situge One, a review of  Mahatma Gandhi: Lanka Gamanaya saha Sri Lankave Dheshapalanya publd by Sarasavi Prakasakayo recently.

The splendid book entitled: Mahatma Gandhi – Lanka Gamanaya Saha Deshapalanaya [Mahatma Gandhi’s visit of Ceylon and Sri Lankan Politics] written by the well-known writer Sampath Bandara  and published by the Sarasavi Prakashakayo to commemorate the 150th Birth Anniversary of Mahathma Gandhi was released recently.

The introduction of this opus states that last November marked the completion of 90 years on Mahathma Gandhi’s visit to Ceylon (now Sri Lanka) Also the 30th January last year completed the 70th  Death Anniversary of this icon of the yester year.

The reviewer had the opportunity to read and re-read this book and finds two momentous incidents to mark the sixteen days of Gandhiji’s visit which spans from 12-11-1927 to 29-11-1927 requires to be revived our interest and placed of record.

Firstly the fate of the Na ( Messua ferrea ) tree planted by Mahathma Gandhi hitherto that remains as a protected tree under the Fauna and Flora Ordinance ( Chap 567) N. 2 of 1937 as amended .S.D. Saparamadu in his first Volume entitled: SRILANKA a WILDLIFE INTERLUDE Tisara Publications  2006 found at page 205 has stated that:

” Na Tree at Kotte (Messua ferrea) ….. This tree was declared a protected tree under Section 43 schedule 6 of the Fauna Flora Ordinance in 1990.The notification the description : ” Tree plant at Kotte by Mahatma Gandhi visited Sri Lanka in 1929 and the tree evidently planted during this visit. The department was  not able to give any information as to the location of this tree and whether it is still standing”

‘Mahatma  Gandhi visited Sri Lanka in 1929 ‘ is evidently a lapsus calamai or a lapsus pennae. The house that he lived in  C Arumugam’s mansion named ” The Arc” in Cotta Road Rajagiriya. The tree and the house is no more  which is evidently was demolished and cut-off  and has taken a part of it by the building and the garden of the ” Voet Inn ” Sri Lanka Law College Hostel , 1163B Cotta Road Rajagiriya.

This reviewer could neither trace any references in Mahadev Desai’s With Gandhiji in Ceylon Published by S. Ganeshan 1920  and nor in Gopalakrishna Gandhi(editor) ‘s Gandhi and Sri Lanka 1905-1947 Vishvalekha 2002  . on  the  exact day Gandhi planted this tree at Rajagiriya ” The Arc”.

A political biography entitled :” J R Jayewardane of Sri Lanka 1906-1956 Volume 1, written by K M de Silva and Howard Wriggins at page 63 records an incident that occurred in December 1930  which ‘provides evidence of the rapid progress of Dicky’s [JRJ’s ] politicization.’ Thus:

“In the first of the incident , unveiling of a portrait of Gandhi in the premises of the Law College , Dick was at the centre of the controversy that erupted. Considering that the governing body of the Law College consisted of Supreme Court judges , and most of them British, the decision  to unveil a portrait of the arch-rebel of the raj was provocative; it became doubly so, and a calculated act of defiance, at a time when Gandhi was in jail. The first problem was to raise funds to pay the artist, David Paynter- a highly regarded Eurasian artist resident in the island who had been commissioned to do the portrait of Gandhi in the Law College, this financial support dried up if it did not evaporate altogether. One result of this reneging on promises of support was an acrimonious exchange of letters between the head of a prestigious firm of lawyers – a friend of E.W. and the Jayewardane family and Dick. Eventually it was Dick himself, who made good the financial loss sustained by the refusal of established lawyers to keep their promises of money to pay for the portrait. He had saved a tidy sum of money from his salary as his father’s private secretary and part of this was diverted to this purpose………”

E. W. Perera was a member of the governing body of the Law College and was instrumental in preventing it from banning the unveiling ceremony. Arguing that ” The rebel of today is the martyr of tomorrow,” he pointed out that the law students had not asked for permission to hang the portrait on the wall of the College, but merely had invited them to be present at the ceremony.” The portrait was unveiled by the Chairman of the Ceylon National Congress  Francis de Zoysa K C  The main speaker was C E Corea  and the vote of thanks were delivered by J R Jayewardene himself who had relinquished office as his father’s private secretary.

The opus also states that ‘the portrait itself is an undistinguished piece of work. Gandhi appears there at prayer an ascetic and the overwhelming impression is on of penitence and submission. There is nothing there of other facets of the man’s personality especially his irresistible vitality’.

These incidents bear ample testimony to the fact that the charisma of Mahatma Gandhi has made a remarkable impact on Sri Lankan political arena. Sampath Bandara’s book is a befitting true tribute to this unique Indian leader sui generis.

**************

Hemantha Situge Two: review of PG Punchihewa , A n ubudhu Mihindu Mahimi. The Second Buddha, 

The magnum opus of Dr P. G. Punchihewa entitled: Anubudu Mihinu Mahimi – Mihindhu the high priest the second Buddha – in Sinhalese  published by the Sarasavi Publishers was released recently.

Anubudhu Mihidhu Mahahimi   is a much awaited biography on the Arahath Mahinda who were instrumental in introducing Buddhism to our island. The earliest biography written on him  was titled : Mahinda Stavirayange Jeewitha Kathawa -the  life story of the Mahinda  Sthaweera – was written by Mudliyar Arthur Jayawardana of Wellaboda pattu Hikkaduwa printed by S A Z Siriwardane on 20th July 1886 which was a fifty page book where one thousand copies were printed and was prized at 25 cents. ( vide  : at page 30-1 , item no 213 Register of Books Printed in Ceylon March 1885 to March 1892 ) Dr Punchihewa’s biography has emerged after thirteen decades. This reviewer has had the occasion to read and re-read both these biographies ; the  extremely  rare  the first  opus  at  the ” Sumangala Library ” of the Sudarshana Paramanada Bogahagodella  Purana Raja Maha Viharaya  in Galle .Archaeological evidence on the Arahath Mahinda was very scarce almost unknown to the first writer Mudliyar Arthur Jayawardana in 1886. Dr Punchihewa has studied and immersed on the highly venerable personality researching into all historical and archaeological evidence available at his disposal . He has filled the void hitherto existed or carried out a biographical resurrection . Centuries after the demise of the Arahath Mahinda to marshal biographical details about him is clearly  skeletal of nature and undoubtedly a formidable task. We owe Dr Punchihewa  a deep debt of gratitude for undertaking this onerous  task.

Geographically , the mountain range  consists  of  four main hills . They are viz: Ambastala ( Sela Cetiya or the Ambastala dagaba ) – Mihidhu maha Seya – Plateau of the Mango , Rajagiri the Mountain  of the Kings , Atvehera kandha – the mountain of elephant vehera – and Anakutti the Mountain of the Elephant .The Brahmi inscriptions of Mihintale  near Ambastala of fourth century A D ,depicts  in Inscriptions of Ceylon Vol.1 part 1 pages 1-5 Colombo 1970   not only the earliest form of Sinhalese writing but also the earliest record itself. Ven Dr  Walpola Rahula has stated in his ‘Early History of Buddhism in Ceylon’  Gunasena 1953 that ” Buddhagosha  says that Mahinda brought to the island of the Sinhalese for the benefit of the people of the island .  Thus  he made Sinhalese a literary language and inaugurated its literature.” Mihintale was called as Cetiyagiri it is very likely that King Devanampiya tissa named after the place of birth Arahath Mahinda’s   Vidisa as a mark of respect for the maha thero’s mother .

Dr Punchihewa’s book deserves some comments of this reviewer.

At page 24 Dr Puncihewa’s book he  compares with the account of Mahawamsa together with the excavations of Prof Cunningham cited by Prof . Rhys Davis on the missionaries set forth by Moggaliputta tissa Maha thero to propagate Buddhism.

At page 44-45 of the opus Dr Punchihewa refers to the spot which the king stood answering the riddle posed by the sage which  is today enclosed by a railing covered with a slab of stone popularly known as  chandrakanthi   pashana  where  in mythology this type of  stone is formed from moon beams shining on dew drops.

At page 46 Dr Punchihewa quotes Justice Weeramantry which  was accepted by Amerasighe J in his judgement pronounced in Bulankulama Vs Secretary to the Ministry of Industrial Development ( Eppawala Case )  reported in 2000 Sri lanka Law Reports 243 to 321 is now accepted  as our law.

At page 56 of his book Dr Punchihewa states that the Jambukola harbour is where Sanghamitta set foot in the Northern peninsular .Dr De Silva  infra  at page 32 : 2005 , infra at page  25 : 2013 identifies this spot  ‘now known as Tiruvadinilayam [ site of the sacred foot print ]’

Dr Punchihewa also states  that the ship that brought the  first Boa sapling by Sanghamitta bikkhuni  . The mast was kept as a museum object and  exhibited according to our recorded history. ( Geiger : Mahavamsa [1912] -p134)

At page 68 of the book Dr Punchihewa draws our attention on the Rajagala inscription deciphered by Prof.  Paranavitane in 1962 University of Ceylon Review Vol XX at page 160  . Dr Raja de Silva in his ‘ Digging into the Past’ vishvalekha publications  2005 [ translated into Sinhalese by Kingsley Kurukulasooriya  titled : Atheethaya Sevima Sadaha Keneem -Purawidyathmaka Rachana  An author publication 2013 at page 23  ] at page 26  states that : ” Whereas neither Paranavitana nor his successor Godakumbura has mentioned the existence of the dagoba itself ( probably because they do not appear to have inspected the site personally ) , I discovered ,beyond the single line inscription on the right-hand side , the remains of a small dagoba built of rough stones. ”

King Mahadathika Mahanaga of  the 7-19  century Mihintale inscription  found in Inscriptions of Ceylon Volume 2 part 1 at page 26 in  line 13  says that   images or statues of Mahinda ,Bhadrasala , Ithtika and Uthtiya were erected. This palaeographic evidence corroborates the  Arahath Mahinda and the arrival of  his retinue.

The oldest book written on Mihintale in Sinhalese “ Sithuyam sahitha Mihintala Mah a  Vihara Warnanawa”  – the peon of praise on the Mihintale temple – by  Ven .Pudukkulame Dhammalankara published by Tennakoon Muduyanselage Appuhamy upasaka in 1910 at the Maha Bodhi press throws more light on the folklore of the Arahath Mahinda thus Mihindhu lena the cave of Mihindhu , Mihindhu maha seya -the stupa of Mahinda as Ambhastala , mindhu pokuna – the pond of Mihidhu – the Aradhana Gala the rock of invitation  the place  where the first sermon was preached by Arahath Mahinda . According to this book the Mihintala Maha Viharaya  vide pages 33 to 36  of the book was handed over to the sangha or the priests only on 16th July 1909 by the Government Agent Hoseburgh where Walisinghe Harischandra has had  played a key role.Then there were 68 caves , 360 stupas, 100 statue abodes , 1600 places of sangha wasa- where monks could reside  . Epigraphia Zeylanica Vol. 5  pages 210-225 Colombo 1963 bears ample testimony to the fact that  these ruins depicts that the Mihintale was a busiest place at the dawn of Buddhism in Sri Lanka.

The bodhi tree at Mihintale is one of the first eight shoots that sprang from the tree in Auradhapura.  The oldest stupa built at Mihintale were, it is said , no doubt identical in the form of their counter parts such as in Sanchi and Bharut.The discovery at Mihintale of a small golden reliquary typically resembling the earliest Indian stupas , surmounted by chatras, ( the umbrellas) corroborates this surmise.

Prof . Senerath  Paranavitane has opined in his ‘Glimpses of Ceylon’s  past’  in 1972    that the  sedate Buddha statue -Dyana Buddha –  excavated from Mihindhu seya  in 1934 , is accounted as’ the most artistic Buddha images in metal so far brought to light in Ceylon’. The relic casket of black earthen ware found from the same locality  is a one hitherto unknown from India or Ceylon and known as the oldest discovered so far in the island.

Reading and re-reading Dr Punchihewa’s fascinating biographical study  entitled ; Anu Budhu Mihidhu Maha himi thus a by-gone  towering intellectual re-past.

Share this:

Leave a comment

Filed under art & allure bewitching , Buddhism , cultural transmission , heritage , historical interpretation , Indian Ocean politics , Indian religions , Indian traditions , landscape wondrous , life stories , literary achievements , politIcal discourse , sri lankan society , world events & processes

Leave a Reply Cancel reply

• A Derisive Comment on Sri Lanka’s T20 Word Cup Performances
• Sri Lanka Overwhelm Netherlands in Final T20 Match
• Canadian Cricket …. Now & Then
• Dog eat Dog ….. The Path to Security
• Dr Wilfred S. E. Perera: Tutor & Guide Extraordinary … & Reaching 90
• Dr Siri Kannangara in Sydney: A Man for All Seasons
• Sri Lanka Women Outclass the Windies at Hambantota
•  Sachs goes underground on the Major Crises of Our Times 
• A Successful Quest: The “QUEST” as Wreck Located
• Imminent Danger of Nuclear War…. NOW ?
• 9/11 Attacks (1)
• Aboriginality (29)
• accountability (3,425)
• Afghanistan (47)
• Africans in Asia (6)
• Afro-Asians (8)
• Al Qaeda (69)
• american imperialism (664)
• ancient civilisations (133)
• anti-racism (108)
• anton balasingham (26)
• arab regimes (105)
• architects & architecture (270)
• architectural innovation (1)
• art & allure bewitching (769)
• Artic exploration (1)
• asylum-seekers (247)
• atrocities (584)
• Australian culture (442)
• australian media (651)
• authoritarian regimes (1,018)
• biotechnology (35)
• Bodu Bala Sena (23)
• Britain's politics (17)
• British colonialism (561)
• British imperialism (310)
• Buddhism (178)
• Canadian politics (5)
• caste issues (86)
• centre-periphery relations (1,397)
• charitable outreach (398)
• chauvinism (141)
• China and Chinese influences (271)
• citizen journalism (285)
• climate change issues (7)
• Colombo and Its Spaces (67)
• colonisation schemes (41)
• commoditification (189)
• communal relations (964)
• conspiracies (212)
• constitutional amendments (202)
• coronavirus (110)
• counter-insurgency (20)
• cricket for amity (455)
• cricket selections (172)
• Cuba in this world (3)
• cultural transmission (2,511)
• de-mining (4)
• debt restructuring (35)
• democratic measures (673)
• demography (124)
• devolution (142)
• disaster relief team (51)
• discrimination (410)
• disparagement (800)
• doctoring evidence (250)
• Dutch colonialism (27)
• economic processes (1,807)
• education (1,031)
• education policy (96)
• Eelam (209)
• electoral structures (188)
• elephant tales (54)
• Empire loyalism (30)
• energy resources (68)
• environmental degradation (28)
• espionage (3)
• ethnicity (1,156)
• European history (82)
• evolution of languages(s) (11)
• export issues (58)
• Fascism (102)
• female empowerment (300)
• foreign policy (451)
• fundamentalism (349)
• gender norms (51)
• gordon weiss (48)
• governance (1,795)
• growth pole (77)
• hatan kavi (17)
• heritage (1,981)
• Hinduism (40)
• historical interpretation (3,767)
• historical novel (6)
• Hitler (62)
• human rights (478)
• IDP camps (67)
• IMF as monster (15)
• immigration (113)
• immolation (15)
• indian armed forces (25)
• Indian General Elections (10)
• Indian Ocean politics (1,050)
• Indian Premier League cricket (1)
• Indian religions (144)
• Indian traditions (253)
• insurrections (123)
• irrigation (17)
• Islamic fundamentalism (306)
• island economy (1,172)
• Jews in Asia (18)
• jihad (135)
• jihadists (16)
• Kandyan kingdom (41)
• land policies (102)
• landscape wondrous (2,667)
• language policies (351)
• law of armed conflict (364)
• Left politics (259)
• legal issues (1,003)
• leopards in the wild (2)
• liberation tigers of tamil eelam (21)
• life stories (4,930)
• literary achievements (379)
• LTTE (1,059)
• marine life (6)
• martyrdom (267)
• mass conscription (42)
• medical marvels (47)
• medical puzzles (37)
• meditations (453)
• Middle Eastern Politics (84)
• military expenditure (85)
• military strategy (780)
• modernity & modernization (860)
• Muslims in Lanka (188)
• nationalism (556)
• nature's wonders (65)
• news fabrication (178)
• nuclear strikes & war (1)
• Pacific Ocean issues (21)
• Pacific Ocean politics (41)
• paintings (35)
• Palestine (23)
• Paranagama Report (13)
• parliamentary elections (105)
• patriotism (1,089)
• people smugglers (65)
• performance (1,621)
• photography (419)
• photography & its history (10)
• pilgrimages (135)
• plantations (35)
• plural society (117)
• political demonstrations (254)
• politIcal discourse (3,788)
• population (203)
• Portuguese imperialism (24)
• Portuguese in Indian Ocean (77)
• power politics (2,414)
• power sharing (288)
• prabhakaran (363)
• Presidential elections (116)
• press freedom (88)
• press freedom & censorship (83)
• propaganda (469)
• psychological urges (90)
• pulling the leg (65)
• racism (67)
• racist thinking (176)
• Rajapaksa regime (1,027)
• Rajiv Gandhi (37)
• reconciliation (686)
• refugees (84)
• rehabilitation (297)
• religiosity (441)
• religious nationalism (142)
• Responsibility to Protect or R2P (99)
• revenue registers (2)
• riots and pogroms (115)
• Royal College (26)
• Russian history (30)
• S. Thomas College (33)
• Saivism (32)
• sea warfare (15)
• security (952)
• self-reflexivity (3,159)
• Sinhala-Tamil Relations (1,919)
• slanted reportage (745)
• social justice (321)
• Sri Lankan cricket (311)
• Sri Lankan scoiety (54)
• sri lankan society (3,932)
• suicide bombing (212)
• T20 World Cup 2022 (1)
• taking the piss (304)
• Taliban (34)
• Tamil civilians (681)
• Tamil migration (454)
• tamil refugees (266)
• Tamil Tiger fighters (491)
• teaching profession (212)
• terrorism (575)
• the imaginary and the real (1,876)
• theatre world (15)
• tolerance (580)
• tourism (184)
• transport and communications (623)
• trauma (790)
• travelogue (1,057)
• truth as casualty of war (1,408)
• Ukraine & Its Ramifications (38)
• UN reports (208)
• Uncategorized (229)
• unusual people (3,175)
• vengeance (697)
• violence of language (259)
• voluntary workers (43)
• war crimes (321)
• war reportage (623)
• welfare & philanthophy (943)
• wikileaks (31)
• wild life (128)
• women in ethnic conflcits (198)
• working class conditions (382)
• world affairs (623)
• World Bank (7)
• world events & processes (4,295)
• World War II (46)
• World War II and Ceylon (16)
• World War One (20)
• World War Three? (20)
• zealotry (520)
• Zen at war (12)
• ARIONA: Taking One Back Home — A Brisbane Migrant Site
• Contemporary Images of Sri Lanka … a marvellous kaleisdoscope
• CRUSE in LANKA with CATHY CRUSE
• David Blacker's Analytical Arrows
• Dominic Sansoni Online Gallery
• ENGAGE SRI LANKA
• GROUNDVIEWS
• Harshula's Commentary on Channel Four & Propaganda Wars
• HIMAL SOUTH ASIA
• HUMANITY ASHORE
• Identity and Memory
• IDEOLOGIES OF WAR, GENOCIDE AND TERROR
• Jayantha Dhanapala Writings & Activities
• Lanka Library
• LANKA TIMES
• Lankan Expats
• LTTE AGENTS
• Oxford Research Group: Building Bridges for Global Security
• PadraigColman's Reviews
• Philip Veersingam's explorations of Sri Lanka's landscape and peoples
• Roots of Diaspora
• SACRIFICIAL DEVOTION NETWORK
• Samadhana 2012: Sri Lankans without Borders
• Smriti Daniel
• SOUTH ASIA MASALA
• SRI LANKA — War on terror revisited
• Sri Lanka as Tourist Destination –A Superb Pictorial and Prose Overview
• Sri Lanka Directory
• SRI LANKA EXPRESS
• SRI LANKA GUARDIAN
• Sri Lanka Guardian
• SRI LANKA UNITES
• SRI LANKA: War on Terror revisited
• Sri Lankan Cricket & its Politics
• SRI SERENDIPITY
• Strategic Culture Foundation
• THE ANCHORMAN
• Thuppahi's Photostream
• TIMES FO CEYLON NEWS NETWORK
• TRANSCURRENTS
• Uncommon Sense
• valampuri-net.com justice peace and reconciliation
• Verité Research
• Vimarsana-Vimana, Reporting Reconciliation in Sri Lanka
• Website for LAKSIRI JAYASURIYA

Our Readers

• Entries feed
• Comments feed
• WordPress.org

Discover more from Thuppahi's Blog

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Type your email…

Continue reading

Open Minds! (formerly: Moving Images blog)

An opinionated Asian comments on media, science & development – NOTHING official about this!

Tag: Mahatma Gandhi

My wish for 2016: for an open society engaged with the world.

Here are my wishes for 2016, shared on Facebook and Twitter as home-made web memes.

I wish for a truly OPEN SOCIETY in ‪Sri Lanka in 2016 where good ideas flow freely, public debate is informed, wide-ranging and courteous and there are no Sacred Cows!

Let’s make it so! The power is with each and every one of us.

And here is the Sinhala language version:

හරබර අදහස් නිදහසේ ගලා යන , පුළුල් හා ආචාරශීලී සංවාද නිරතුරු සිදුවන අධිපතිවාදයන් හා හණමිටි ආකල්ප පිටු දකින විවෘත ලක් සමාජයක් 2016 බිහි කරමු !

On New Year’s eve, I shared this timeless quote of Mahatma Gandhi, which I felt was relevant for raging debates in Sri Lanka on what constitutes ‘our culture’ and how best to preserve it.

And here is how I rendered it into Sinhala language:

“ මගේ නිවස වටා සැම අතින් පවුරු බැඳ ,

එහි කවුළු සියල්ල වසා දමන්නට මා කොහෙත්ම කැමති නැහැ .

ලොව නොයෙකුත් සංස්කෘතීන්ගේ ආභාෂ ප් ‍ රවාහයන්

මනිවසේ නිදහසේ සංසරණය වීම මට අවශ් ‍ යයි .

එහෙත් ඒ කිසිවකින් මා පෙරළා දමන්නට නම් මා ඉඩ දෙන්නේ නැහැ . ”

සිවුමංසල කොලූගැටයා #224: මහත්මා ගාන්ධි: ඉතිහාසය වෙනස් කළ සඟරා කතුවරයා

Besides being a political leader and social reformer, Mahatma Gandhi was also a prolific writer, journalist and editor for much of his life. He was the editor of three English weeklies, namely Indian Opinion (in South Africa during 1903-1915), Young India (1919- 1931), and Harijan (1933-1942 and 1946-January 1948).

These journals, which he described as “viewspapers”, were means of political and social movements. But they were also printed, distributed and sold in the open market just like other journalistic products.

What can today’s journalists and publishers learn from Gandhi? I revisit this again in this week’s Ravaya column (published on 21 June 2015), continuing an exploration started last week.

See also: සිවුමංසල කොලූගැටයා #223: මෝහන්දාස් කේ. ගාන්ධි නම් වූ ජන සන්නිවේදකයා

මහත්මා ගාන්ධි තරුණ වියේදී වසර 21ක් දකුණු අප‍්‍රිකාවේ ගත කළ සැටිත් , ඒ වකවානුවේදී පොදු උන්නතිය හා සමාජ සාධාරණත්වය උදෙසා අරගල කරන්නට ලිඛිත සන්නිවේදනය හා පුවත්පත් කලාව යොදා ගැනීම ප‍්‍රගුණ කළ සැටිත් අප ගිය සතියේ කතා කළා.

මුළුමනින්ම ආචාරධර්මීය රාමුවක් තුළ සිය සඟරා පවත්වා ගෙන යන්නටත්, සැම විටම ආචාරශීලී බස් වහරකින් දේශපාලනික හා සමාජයීය ප‍්‍රශ්න ගැන විග‍්‍රහයන් හා සංවාද කිරීමටත් ඔහු වග බලා ගත්තා.

පත්‍ර කලාව ඉතා වැදගත් හා උතුම් සමාජ කාරියක් ලෙස ඔහු සැළකුවා. වරෙක ඔහු කීවේ: “බයිබලය, කෝරානය, භගවත් ගීතාව වැනි සාමයික ග‍්‍රන්ථ තරම්ම ජන සමාජයට වැදගත් තැනක් අපේ කාලයේ පුවත්පත් ලබා ගනිමින් සිටිනවා. මේ වැදගත්කම හා ගාම්භීර බව රැක ගත යුතුයි. හොඳ පත‍්‍රකලාවේදියකු සිය පාඨකයන් බිය නොවද්දා, නොරවටා ඒ වෙනුවට ඔවුන්ට තොරතුරු හා විග‍්‍රහයන් ලබා දෙමින් හරි දේ සඳහා පෙනී සිටිය යුතුයි.’’

සිය ජීවිත කාලය (1869 – 1948) තුළ සංස්කාරක හෝ තීරක මට්ටමෙන් වාරික ප‍්‍රකාශන හයක් සමග ගාන්ධි සමීපව සම්බන්ධ වුණා. දකුණු අප‍්‍රිකාවේ කළ Indian Opinion සඟරාව එයින් පළමුවැන්නයි. ජොහැනස්බර්ග් නුවර කේන්ද්‍ර කර ගෙන සඟරාව කරමින් හා වෙනත් දේශපාලන කටයුතුවල නියැලෙමින් සිටි ගාන්ධි, විටින් විට සුදු ජාතික බලධාරීන් සමග මතවාදීව ගැටුණා.

1906දී හඳුන්වා දුන් ‘ආසියාතික ආඥා පනත’ යටතේ දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සිටි සියලූ ආසියාතිකයන් ලියාපදිංචි විය යුතු බව හා සැම විටම අනන්‍යතා පත‍්‍රිකා රැගෙන යා යුතු බවට නියම වුණා. සුදු යුරෝපීයයන්ට නොතිබි මේ නීතීයට එරෙහිව ගාන්ධි ප‍්‍රමුඛ ආසියාතිකයන් උද්ඝෝෂණය කළා.

ලියාපදිංචි වීම ප‍්‍රතික්ෂේප කළ ගාන්ධි ඇතුළු ඉන්දියානුවන් කිහිප දෙනකු 1908 ජනවාරියේ සිරගත කරනු ලැබුවා. ඔහුගේ ජීවිතයේ දේශපාලන සිරකරුවා වූ වාර ගණනින් මුල් වතාව එයයි.

ගාන්ධිට එරෙහිව තීන්දුව ප‍්‍රකාශ වූ දිනයේ ඔහුගේ Indian Opinion සඟරාව සිය පාඨකයන්ගෙන් ඉල්ලීමක් කළා. “සිවිල් අකීකරුකම හා සාමකාමී විරෝධය යන සංකල්ප දෙක කැටි කර ගත්, ඉන්දීය භාෂා උරුමයෙන් සකසා ගත් යෙදුමක් යෝජනා කරන්න.’’

පාඨක යෝජනා අතරින් ගාන්ධි තේරීමක් කළා. ‘සත්‍යාග‍්‍රහ’ (satyagraha) නම් යෙදුම හැදුණෙත්, භාවිතයට ආවේත් එලෙසයි. ඒ යෙදුම වටා අවිහිංසාවාදී උද්ඝෝෂණ සඳහා සංකල්පීය රාමුවක් ගාන්ධි හඳුන්වා දුන්නා.

පසු කලෙක ඉන්දීය නිදහස් අරගලය, අමෙරිකාවේ කළු ජාතිකයන්ගේ සමානතා අරගලය මෙන්ම දකුණු අප‍්‍රිකාවේ වර්ණභේදවාදයට එරෙහි අරගලය යන සියල්ලට මතවාදීව විශාල බලපෑමක් කළේ මේ සත්‍යාග‍්‍රහ සංකල්පයයි.

සිය පුවත්පත් හා සඟරාවලට වෙළෙඳ දැන්වීම් භාර නොගැනීම ගාන්ධි ප‍්‍රතිපත්තියක් සේ දිගටම පවත්වා ගත්තා. අමාරුවෙන් වුවත් පිටපත් අලෙවියෙන් ලැබෙන ආදායම, ස්වේච්ඡා ශ‍්‍රම දායකත්වය හා (ඇතැම් විට) දානපති ආධාර සංකලනය කොට ඔහු එම ප‍්‍රකාශන නඩත්තු කළා.

මේ ගැන ඔහු පසුව ආවර්ජනය කළේ මෙසේයි. ‘‘දැන්වීම් නොගත් නිසාවට අපට එතරම් ලොකු පාඩුවක් වූයේ නැහැ. අප කෙසේ හෝ අය-වැය පියවා ගත්තා. එහෙත් දැන්වීම් නැති නිසා කිසිදු බලපෑමකින් තොරව ස්වාධීනව මත දැක්වීමේ නිදහස අපට ලැබුණා.’’

1914දී ආපසු ඉන්දියාවට පැමිණි පසු ගාන්ධි Young India සහ Navjivan නම් සඟරා දෙකක් සඳහා වගකීම භාර ගත්තා. 1919-1932 කාලයේ සතිපතා පළකරනු ලැබූ Young India හරහා බි‍්‍රතාන්‍ය යටත්විජිත පාලකයන්ගේ අත්තනෝමතික ක‍්‍රියා ක‍්‍රමානුකූලව විවේචනය කළා. එසේම අවිහිංසාවාදී විරෝධය පළ කිරීමට සත්‍යාග‍්‍රහ කිරීම ගැන ජනමතයක් ප‍්‍රවර්ධනය කළා.

ඉංග‍්‍රීසියෙන් කරන සඟරා කලාව ඉන්දීය ප‍්‍රභූ පැළැන්තිය නිදහස් අරගලය සඳහා ඒකරාශී කිරීමට වැදගත් වූවත්, එතැනින් නතර නොවූ ගාන්ධි හින්දි හා (ඔහුගේ මවු බස වූ) ගුජරාටි බසින් නව්ජීවන් සඟරාව පළ කළා. මේ ස්වභාෂා සඟරාවේ බහුතරයක් පාඨකයන් ඉන්දියාවේ හද ගැස්මට වඩා සමීප ගොවීන් හා කම්කරුවන් බව ඔහු නිතර කියා සිටියා.

සඟරා සංස්කරණය , මුද් ‍ රණය හා බෙදාහැරීම ගැන ඔහු අධීක්ෂණය කළේ වෙනත් බොහෝ දේශපාලනික හා සමාජයීය වගකීම්වලට උර දෙන අතරයි. ඔහු කෙතරම් කාර්යශූර කෙනකු වී ද යන්න අපට සිතා ගත හැකියි.

ඉංග‍්‍රීසි ලිපි ටයිප් කළත් ගුජරාටි හා හින්දි ලිපි ඔහු ලිව්වේ අත් අකුරින්. සමහර දිනවල ඔහු නිදි වරාගෙන පාන්දර යාමය වන තුරු ලියනවා. ඔහුගේ ජීවන තොරතුරුවලට අනුව දකුණතින් ලියා වෙහෙස වූ විට වමතින් ද ලිවීමට ඔහු සමත් වුණා.

රටේ දුර ප‍්‍රදේශවලට දුම්රියෙන් යන විටද ඔහු ලිපි ලිව්වා. සමහර ප‍්‍රසිද්ධ ලිපි හා ප‍්‍රකාශ ඔහු ලියා ඇත්තේ මෙබඳු ගමන්වලදී. ඔහු වචන හරඹයේ සංයමය මෙන්ම ලිවීමට පටන් ගත් විට කාලය කළමනාකරණය කර ගැනීමේ විනය ද තිබූ අයෙක්. වරෙක දුම්රිය ගමනකදී ලියා නිම කළ යුතු වූ ලිපියක් වෙත පූර්ණ අවධානය යොමු කරන්නට ඔහු දුම්රිය වැසිකිළියට වී දොර වසා ගෙන වැඩ කළ බව වාර්තා වී තිබෙනවා.

කුල පීඩිත යැයි කොන් කර සිටි මිලියන් ගණනක් ඉන්දීය ජනයාගේ අයිතීන් හා අභිවෘද්ධිය උදෙසා ඔහු 1932 පෙබරවාරියේ හරිජන් Harijan නම් සඟරාවක් සතිපතා ඉංග‍්‍රීසි, හින්දි හා ගුජරාටි බසින් ඇරැඹුවා. මාස දෙකක කාලයක් තුළ වෙළෙඳපොළේ පිටපත් අලෙවියෙන් පමණක් සඟරාව පාඩු නැතිව කරන්නට ඔහුට හැකි වුණා. හරිජන් ජනප‍්‍රිය වීමත් සමග ස්වේච්ඡුා සේවකයන්ගේ උපකාර ඇතිව එහි තවත් මුද්‍රණ උර්දු, දෙමළ, තෙළිඟු, මරාති. කන්නඩා හා බෙංගාල භාෂාවලින්ද පළ කළා.

ගාන්ධි සඟරා නිෂ්පාදන හා වෙළදපොල පැතිකඩ ද අත්දැකීමෙන් ප්‍රගුණ කළා.

‘‘දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සඟරා කතුකම හරහා මා හොඳින් තේරුම් ගත්තේ මෙබඳු ප‍්‍රකාශනයකට තමන්ගේම මුද්‍රණාලයක් අවශ්‍ය බවයි. බි‍්‍රතාන්‍ය පාලකයන් යටතේ මුද්‍රණාල පිළිබඳ නීතිරීති තදින් ක‍්‍රියාත්මක වූ බැවින් මා වැනි නිවහල් අදහස් ලියන්නකුගේ ප‍්‍රකාශන මුද්‍රණය කිරීමට වාණිජ මට්ටමේ මුද්‍රණාල හිමියන් පසුබට වන බව මා දන්නවා. මේ නිසා අපේම මුද්‍රණාලයක් අප අහමදාබාද්හි ඇරඹුවා.’’

ඒ වන විටත් නවජීවන් සඟරාව අහමදාබාද් කේන්ද්‍ර කරගෙන පළ කරමින් තිබුණා. මුලදී බොම්බායෙන් පළ වූ ශදමබට ෂබාස් සඟරාව ද එනුවරට ගෙන ඒමට ගාන්ධි ක‍්‍රියා කළා.

දැන්වීම් නැතිව වුවත් සඟරා පාඩු නොලබා කර ගෙන යන්නට කාර්යශූර වූ ඔහුට ඉංග‍්‍රීසි හා ස්වභාෂා සඟරාවලින් පිටපත් 40,000ක් පමණ අලෙවි කරන්නට හැකි වුණා. ඔහු සිරගත කරනු ලැබූ වකවානුවල අනුගාමිකයන් හා සහෘදයන් ප‍්‍රකාශන නොකඩවා පළ කළා.

දේශපාලන අරගල හා සත්‍යග‍්‍රහයන් කිරීම නිසා 1920-1940 වකවානුවේ ගාන්ධි ඇතුළු නායකයන් විටින් විට කෙටි කලකට සිර ගත කැරෙනවා. එවිට ඔහුගේ අනුගාමිකයන් සඟරා දිගටම පවත්වා ගෙන යතත් අලෙවිය පහත වැටෙනවා. සිරෙන් නිදහස් වූ විගස ගාන්ධි යළිත් සඟරා අලෙවිය වැඩි කිරීමට වෙහෙස වනවා.

පළමුවරට ඉන්දියාවේ සිරබත් කා නිදහස් වූ පසු ගාන්ධි ඒ දක්වා තම චරිත කථාව කොටස් වශයෙන් සිය සඟරාවල පළකිරීමට පටන් ගත්තා. වසර තුනක් සතිපතා පළවූ මේ චරිතාපදානය ඉන්දියාවේ පමණක් නොව ලොව පුරා පාඨක අවධානයට යොමු වුණා. පසුව මෙය පොතක් ලෙස ( The Story of My Experiments with Truth , 1927) නමින් ප්‍රකාශ කෙරුණා.

සිරගත කරනු ලැබු කිසි විටෙක රජයේ කොන්දේසි මත ලිපි ලිවීමට ඔහු එකඟ වූයේ නැහැ. වාරණය පිළිගනු වෙනුවට නොලියා සිටීමට ඔහු තීරණය කළා. තම සඟරා යටත්විජිත රජය විසින් නවතනු ලැබුවහොත් තම අදහස් තව දුරටත් සමාජයේ සංසරණය වනු ඇති බව ද ඔහු දැන සිටියා.

එසේම අතිශයින් දුෂ්කර වූ 1920 හා 1930 දශකවල තමන්ගේ මානසික ඒකාග‍්‍රතාව පවත්වා ගන්නට ද පුවත්පත් ලිපි ලිවීම හා කතුකම උපකාර වූ බව ඔහු කියනවා.

‘‘මේ සඟරා කිරීම හරහා මට මානසික සුවයක් ලැබුණා. බි‍්‍රතාන්‍ය පාලනයට එළිපිටම එරෙහි වෙමින් සත්‍යාග‍්‍රහ කිරීමට නීතිමය බාධා එළැඹුණු විටදී පවා මතවාදීව හා බුද්ධිමය වශයෙන් ඔවුන්ට එරෙහිව ජනමතය ගොඩ නංවන්නට මට මේ සඟරා වේදිකාවක් ලබා දුන්නා. දැඩි මර්දනකාරී මාෂල් නීතී වාතාවරණයක් තුළ අපට නිදහස් අරගලය ටිකෙන් ටික හෝ ඉදිරියට ගෙන යාමට සඟරා හරහා අප අවකාශයක් සොයා ගත්තා.’’

ගාන්ධිගේ පත ‍ ් ‍ ර කලාව සමීපව අධ් ‍ යයනය කළ පර්යේෂකයන් කියන්නේ ඔහු උද්වේගකාරී , භාව ප ‍ ් ‍ රකෝපකාරී කිසිවක් නොලියූ හා පළ නොකළ බවයි . ඔහු යළි යළිත් මහත් ඕනෑකමින් ප‍්‍රවර්ධනය කළ මාතෘකා අතර හින්දු-මුස්ලිම් සමගිය, අවිහිංසාව, සත්‍යග‍්‍රහ හරහා අධිරාජ්‍යවාදයට එරෙහිවීම. නිසි පෝෂණය, ස්වභාවික බෙහෙත් මගින් රෝග නිවාරණය, මත්පැන් පිටු දැකීම, තමන්ගේ කපු ඇඳුම් තමන්ම වියා ගැනීම, ස්වදේශිකත්වය හා දේශීය කර්මාන්ත නගා සිටුවීම ආදිය වූවා.

Mahatma Gandhi As A Journalist

නිදහස හුදු දේශපාලනික සංකල්පයක් නොවී ආර්ථික, සමාජයීය හා චින්තනමය ස්වාධිපත්‍යය ද ලබා ගත යුතු බවට ඔහුගේ දැක්ම මේ මාතෘකා විදහා දක්වනවා.

පත‍්‍ර කලාව හා කර්මාන්තය ගැන ගාන්ධිගේ අදහස් පරමාදර්ශී මට්ටමේ තිබුණා යැයි කිව හැකියි.

‘‘ජන සමාජයට ඉමහත් බලපෑමක් කළ හැකි ඇතැම් කාර්යයන් රැකියාවක් ලෙස පමණක් කිරීමෙන් එහි අරමුණු අයාලේ යන්නට ඉඩ තිබෙනවා. පුවත්පත් කලාව එබන්දක්. එසේම පුවත්පත් පළ කිරීම ලාබ ලැබීමේ අරමුණින් ව්‍යාපාරයක් ලෙස පමණක් කිරීමෙන් නොයෙක් අකටයුතුකම් සිදු විය හැකියි.’’

ගාන්ධි දිගටම ගත් ස්ථාවරය වූයේ පුවත්පතේ ප‍්‍රධාන වගකීම තත්කාලීන සිදුවීම් හා සමාජ ප‍්‍රශ්න ගැන ජනයා දැනුවත් කිරීම හා ජන අවබෝධය පුළුල් කිරීම බවයි.

‘‘මෙය අති භාරදුර වගකීමක්. එසේම පුවත්පත් සැම විට විශ්වාස කළ නොහැකි බවත් පාඨකයන් දන්නවා. සමහර පුවත්පත් වාර්තා කරන දෙය සැබෑ සිදුවීමකට වඩා හාත්පසින් වෙනස්. මෙයට එක් හේතුවක් නම් කඩිමුඩියේ ප‍්‍රවෘත්ති හා වෙනත් ලිපි සම්පාදනය කිරීමට සිදු වීමයි. දුෂ්කර තත්ත්වයන් යටතේ ප‍්‍රවෘත්ති සොයා ගෙන, පෙළ ගස්වා, පළ කිරීම කතුවරුන් නිතිපතා මුහුණ දෙන අභියෝගයක්. ඇත්ත නැත්ත තෝරා බේරා ගන්නට ඔවුන්ට බොහෝ විට ලැබෙන්නේ ඉතා කෙටි කාලයක්. මේ සියල්ල එසේ වූවත් මගේ අදහස නම් යම් තහවුරු කිරීමකින් තොරව කිසිදු වාර්තාවක් පළ කිරීමට වඩා නොකර සිටීම වඩා හොඳ බවයි.’’

තම පුවත්පතේ සමස්ත අන්තර්ගතය ආචාර ධර්මවලට අනුකූලව පවත්වා ගත යුතු බව ඔහු විශ්වාස කළා. පත්තරය හා සඟරාවක අන්තර්ගතය තරමටම එහි කතුවරුන්ගේ සමාජ දැක්ම හා ප‍්‍රතිපත්තිමය ස්ථාවරයන් ද සංකේතාත්මක වැදගත්කමක් ගන්නා බව ඔහු විශ්වාස කළා.

ඔහු කීවේ: ‘‘පිටපත් අලෙවියෙන් පමණක් පුවත්පතක් පවත්වා ගෙන යාම අසීරුයි. මේ නිසා වෙළෙඳ දැන්වීම් හරහා ආදායම් ඉපැදවීමට බොහෝ පුවත්පත්වලට සිදු වනවා. ඒ හරහා නොදැනුවත්වම පරස්පර විරෝධී තත්ත්වයන් පැන නගිනවා. පත‍්‍රයක කතුවැකිය හෝ ලිපි මගින් සමාජයට අහිතකර යයි විවේචනය කැරෙන දේ එම පත‍්‍රයේම දැන්වීම් මගින් ප‍්‍රවර්ධනය කළ හැකියි.’’

‘‘වෛද්‍ය හා සෞඛ්‍ය ක්ෂේත‍්‍රයට සම්බන්ධ බොහෝ දැන්වීම් මා පත‍්‍රවල දකිනවා. මේවා බහුතරයක් අපේ ජනයාගේ සෞඛ්‍යයට දිගුකාලීනව හානිකරයි. මහජනයා යහමඟට යොමු කිරීමේ වගකීම ඇති පුවත්පත් ඔවුන්ට වැරදි පණිවුඩ දීම කෙතරම් වැරදිද? වෙළෙඳපොල බලපෑම් හමුවේ පත‍්‍ර කලාව තවදුරටත් මහජන සේවයක් ලෙස කරන්නට අපහසු වී තිබෙනවා. නොයෙක් වැල්වටාරම් හෝ ප‍්‍රලාපයන් සමාජගත කර ජන මනස කිලිටි නොකිරීමට හැම පුවත්පතක්ම දැඩි සංයමයකින් ක‍්‍රියා කළ යුතු වනවා.’’

පත‍්‍රකලාව හා ජනසන්නිවේදනය ගැන ඔහු නොයෙක් විට ලියා හා කතා පවත්වා තිබෙනවා. වරෙක ඔහු කීවේ: ‘‘හොඳ පත‍්‍රකලාවේදියෙක් හරියට ඉක්මනින් පැතිරෙන බෝවන රෝගයක් මෙන් විය යුතුයි. එක් සමාජ ස්ථරයකට සීමා නොවී ජන සමාජයේ හැම තැනකටම කාර්යක්ෂමව සංසරණය වන ප‍්‍රකාශන බිහි කළ යුතුයි.’’

ගාන්ධිගේ පත‍්‍රකලා ජීවිතය පුරාම ඔහු ප‍්‍රගුණ කළ මූලික ගුණාංග තුන වූයේ සංලේඛ්‍ය නිදහස (editorial independence) , සත්‍යගරුක වීම හා සංයමයෙන් බස හැසිරවීමයි. මේ ගුණාංග අදත් මාධ්‍යකරණයකට අත්‍යවශ්‍ය වෙනවා.

එසේම සමාජ උන්නතිය සඳහා පෙනී සිටි පමණට පුවත්පත් පූජනීය තත්ත්වයකින් සැලකිය යුතු නොවන බවත් ගාන්ධිගේ අදහස වුණා. පුවත්පත් හා සඟරා වැරදි ස්ථාවරයන් ගත් විට සමාජයේ වියතුන් හා සෙසු පාඨකයන්ට ඒවා විවේචනය කිරීමේ පූර්ණ අයිතිය ඇති බව ඔහු කියා සිටියා.

ගාන්ධි වෙබ් ලේඛනාගාරය https://www.gandhiheritageportal.org/

සිවුමංසල කොලූගැටයා #223: මෝහන්දාස් කේ. ගාන්ධි නම් වූ ජන සන්නිවේදකයා

“Journalism to be useful and serviceable to the country will take its definite place only when it becomes unselfish and when it devotes its best for the service of the country, and whatever happens to the editors or to the journal itself, editors would express the views of the country irrespective of consequences…”

Mahatma Gandhi said these words on 22 March 1925, when unveiling the portrait of S. Kasthuriranga Iyengar, the late Editor of The Hindu , at the newspaper’s Chennai office. These words summed up the basic tenets of true journalism that Gandhi believed in – and practised.

Besides being a political leader and social reformer, Gandhi was also a prolific writer, journalist and editor for much of his life. He was the editor of three English weeklies, namely Indian Opinion (in South Africa during 1903-1915), Young India (1919- 1931), and Harijan (1933-1942 and 1946-January 1948).

Indian Opinion was bi-lingual (English and Gujarati). For some time it had also Hindi and Tamil sections. Young India had a Gujarati edition – Navajivan . Harijan was printed in several Indian language editions. These journals, which he described as “viewspapers”, were means of political and social movements. But they were also printed, distributed and sold in the open market just like other journalistic products.

What can today’s journalists learn from Gandhi as a mass communicator and journalist/editor? I explore this in this week’s Ravaya column (published on 14 June 2015).

Part 2: සිවුමංසල කොලූගැටයා #224: මහත්මා ගාන්ධි: ඉතිහාසය වෙනස් කළ සඟරා කතුවරයා

ශ‍්‍රී ලංකාවේ ජනමාධ්‍ය ප‍්‍රතිසංවිධානය හා ප‍්‍රතිව්‍යුහකරණය ගැන සංවාද කැරෙන මේ දිනවල මාධ්‍ය බහුතරයක් ආචාර ධර්මීය නොවන ලෙසින් ක‍්‍රියා කිරීම ගැන කුමක් කළ හැකි ද යන්නත් සාකඡ්චා කැරෙනවා.

මාධ්‍ය ආචාර ධර්ම (media ethics) බටහිර රටවලින් අපේ වැනි රටවලට ආරෝපණය කරන තවත් බලපෑමක්ද? මේ ප‍්‍රශ්නය පසුගිය දිනෙක මගේ මාධ්‍යවේදී සිසුවකු අහිංසක ලෙසින් මතු කළා.

පුවත්පත් සඳහා ආචාර ධර්ම පද්ධතියක් මුල් වරට 1922දී ලේඛන ගත කළේ අමෙරිකානු පුවත්පත් කතුවරුන්ගේ සංගමය (American Society of News Editors, ASNE) බව ඓතිහාසික සත්‍යයක්. http://goo.gl/X6sS8o

පසු කලෙක එය ලොව පුරා රටවල් තමන්ට ගැලපෙන පරිදි අදාළ කර ගත්තා. හොඳ දෙයක් කොතැනින් මතු වුවත් එය අගය කළ යුතුයි. මේ ඔස්සේ තව දුරටත් කල්පනා කරන විට මට සිහි වූයේ 20 වන සියවසේ මෙන්ම මිනිස් ඉතිහාසයේම මහා පුරුෂයකු ලෙස සැලකෙන මහත්මා ගාන්ධිතුමාගේ පුවත්පත් ලේඛක හා කතුවර භූමිකාවයි.

20 වන සියවස මුලදී තරුණ ගාන්ධි තමන්ටම ආවේණික වූ ප‍්‍රතිපත්ති හා ආචාර ධර්ම රාමුවක් අනුගමනය කරමින් මාධ්‍ය හරහා සන්නිවේදනය කළා. ගාන්ධිගේ ජන සන්නිවේදන ශිල්ප ක‍්‍රම හා ආචාර ධර්ම විමසා බැලීමෙන් සියවසකට පසු අපට තවමත් ආදර්ශ ගත හැකියි.

මෝහන්දාස් කරම්චාන්ද් ගාන්ධි (1869 – 1948) අප හඳුනන්නේ අවිහිංසාවාදීව ඉතිහාසයේ විශාල වෙනසක් කළ අයකු ලෙසින්. ශ්‍රේෂ්ඨ ආත්මය යන අරුත ඇති ‘මහත්මා’ නම් ගරු නාමය ඔහුට ලැබුණේ ජීවිතයේ මැදි වියේදී.

බි‍්‍රතාන්‍යයන් පාලනය කරන ඉන්දියාවේ ඉපදී අධිරාජ්‍ය පාලකයන්ගේ ඉංග‍්‍රීසි බස මනාව උගෙන, ඔවුන්ගේ ආධිපත්‍යයට එරෙහිව අධිෂ්ඨානශීලීව හා නිරායුධව අභියෝග කළ මේ පුංචි මිනිසා ඉතිහාසයේ අතිශය කලාතුරකින් හමු වන ආකාරයේ අසාමාන්‍ය චරිතයක්.

ගාන්ධිගේ ජීවිත කතාව අධ්‍යයනය කළ බොහෝ දෙනකු ඔහුගේ අවංක බව, ප‍්‍රතිපත්ති ගරුක බව හා භේද නොතකා සියලූ දෙනාට එක දේ සැලකීමේ ගුණය අගය කරනවා.

ඔහු මිලියන සිය ගණනක සාමාන්‍ය ඉන්දියානු ජනයා නිදහස උදෙසා සාමකාමී ලෙසින් කුළු ගැන්වූයේ හා දශක ගණනක අරගලය පුරාම සංවරව පවත්වා ගත්තේ කෙසේද?

එයට ඔහුගේ තීක්ෂණ බුද්ධිය මෙන්ම උසස් සන්නිවේදන කුසලතාත් උපකාරී වූවා. ගාන්ධි නම් වූ විශිෂ්ඨ ජන සන්නිවේදකයා ගැන ඉන්දියාවේත්, ඉන් පිටතත් සන්නිවේදන පර්යේෂකයන් තවමත් අධ්‍යයනය කරන්නේ මේ නිසා. ඔහුගේ මාධ්‍ය කලාවේ පැතිකඩ කිහිපයක් විමසා බලමු.

19 හැවිරිදි තරුණයකු ලෙස 1888දී ගාන්ධි එංගලන්තයට ගියේ නීතිය උගෙන නීතීඥයකු වීමටයි. මධ්‍යම පාන්තික වෙළද පවුල් පසුබිමකින් ආ ඔහුට ඉංග‍්‍රීසි බස ආගන්තුක නොවූවත් එංගලන්තයේ වෙනස් සමාජ පසුබිමට හුරු වන්නට ටික කලක් ගත වුණා. නීති දේශනවලට යොමුවන්නටත් පෙර පටන් ඔහු එරට පුවත්පත් නිතිපතා කියැවීමට පටන් ගත්තා.

ඉන්දියාවේ සිටියදී පුවත්පත් නොකියවූ තරුණ ගාන්ධි බි‍්‍රතාන්‍ය පුවත්පත් අගය කළා. රටක දේශපාලන හා සමාජ තත්ත්වයන් ගැන අවබෝධයක් ලබන්නට පුරවැසියන්ට උදව් වන්නේ උසස් ගණයේ පුවත්පත් හා සඟරා පැවතීම බවත් නූතන සමාජයේ ජන මතය හසුරුවන්නට මේවාට ලොකු බලයක් ඇති බවත් ඔහු වටහා ගත්තා.

මුද්‍රිත ජන මාධ්‍ය ගැන ඔහු මෙසේ තරුණ වියේදී ඇතිකරගත් පැහැදීම හා විශ්වාසය ජීවිත කාලය පුරාම පැවතියා.

ගාන්ධිගේ සන්නිවේදන භූමිකාව අධ්‍යයනය කළ අහමදබාද්හි ගුජරාට් විද්‍යාපීඨ උපකුලපති සුදර්ශන් අයෙන්ගර් (Dr Sudarshan Iyengar) කියන්නේ මෙයයි. ‘‘ගාන්ධි ලිඛිත මාධ්‍යයට වඩා ළැදි වීමට තවත් හේතුවක් නම් ප‍්‍රසිද්ධ සභා අමතා කතා කිරීමට සහජයෙන් ඔහු තුළ තිබූ සබකෝලයයි. පරිණත වියේදී පවා ඔහු දක්ෂ කථිකයකු වූයේ නැහැ. කට වචනයෙන් සන්නිවේදනයට තමාගේ සීමා හඳුනා ගත් ඔහු ලිඛිත සන්නිවේදනයට හැකි තරම් කාලය හා ශ‍්‍රමය යෙදවූවා. සභා ඇමතීම බොහෝ විට කථිකත්වයෙන් තමාට වඩා දක්ෂයන්ට භාර කළා.’’

තම සබකෝලය ගැන ගාන්ධි සිය ආත්ම චරිතාපදානයේ ( The Story of My Experiments with Truth , 1927) විවෘතව සාකච්ඡා කරනවා. පසු කලෙක වෘත්තීය නීතිඥයකු ලෙස උසාවි ඇමතීමට පෞරුෂය ගොඩ නගා ගත්තද ඔහු කිසි දිනෙක (නෙල්සන් මැන්ඩෙලා මෙන්) ජනකාන්ත වේදිකා කථිකයකු වූයේ නැහැ.

‘‘මේ සබකෝලය හඳුනා ගත් මා එය කෙමෙන් සවියක් බවට පත් කර ගත්තා. හරි තැනට ඔබින විදිහට හිටිවනම කතා කිරීමට නොහැකි වීම ගැන මුල් යුගයේ මා පසුතැවිලි වූවත්, පසුව මා තේරුම් ගත්තේ එය වාසියක් ද වන බවයි. මගේ සිතිවිලි දැඩි සංයමයෙන් හසුරුවා ගන්නටත්, කියන්නට ඇති දේ හැකි තාක් කෙටියෙන් කියන්නටත් මා පුහුණු වුණා. මේ නිසා මගේ මුවින් වල්පල්, අතිශයෝක්ති, හරසුන් කිසිවක් පිට වන්නේ නැහැ. යමක් කතා කරන විට මෙන්ම ලියන විටත් හැකි තාක් සංක්ෂිප්තව, සරලව හා ඍජුව වචන ගලපන්නට මා සැම විටම තැත් කරනවා. එසේම නිහඬ විය යුතු තැන්හිදී නිහඬවීමට ද මා දන්නවා.’’

අයෙන්ගර්ගේ අදහසට අනුව ගාන්ධිගේ පුවත්පත් කලාව ද ඉහත කී ආචාර ධර්මීය හා විනයානුකූල රාමුව තුළම සිදු වුණා . ගාන්ධි ලොව තිබූ විශාලතම අධිරාජ් ‍ යයට එරෙහිව ප ‍ ් ‍ රතිපත්තිමය අරගලයක් ගෙන ගියේ දැඩි පීඩන හා හිරිහැර මැදයි . එහෙත් කෙතරම් දුෂ්කර අවස්ථාවකදීවත් ආවේගශීලී නොවන්නටත් , සීරුවෙන් හා ආචාරශීලීව භාෂිත හා ලිඛිත ප ‍ ් ‍ රකාශ හසුරු වන්නටත් ඔහු ප ‍ ් ‍ රවේශම් වුණා . ඔහු දූරදර්ශී ජන නායකයකු වීමට මේ සන්නිවේදන ගුණාංග ද දායක වූවා .

ගාන්ධිගේ චරිත කතාව මෙසේ කැටි කළ හැක්කක් නොවෙයි. අප මෙහිදී අවධානය යොමු කරන්නේ ඔහුගේ ජන සන්නිවේදන ක‍්‍රියා ගැන පමණයි.

තරුණ වියේදී ගාන්ධි ඉතා හොඳින් ඉංග‍්‍රීසි බස හසුරු වන්නටත් ඉංග‍්‍රීසියෙන් ටයිප් කරන්නටත් උගත්තා. මේ හැකියාවන් සමාජ හා දේශපාලන ක‍්‍රියාකාරිකයකු ලෙස ඔහුට ජීවිත කාලය පුරාම ප‍්‍රයෝජනවත් වුණා. සුද්දා සමග ගැටෙන්නට ඔහුගේ බස ඔහුටත් වඩා හොඳින් ප‍්‍රගුණ කිරීමේ අගය ගාන්ධි දැන සිටියා.

1891දී නීතිඥයකු ලෙස බි‍්‍රතාන්‍යයේ දිවුරුම් දුන් ගාන්ධි, සිය රට බලා ගියා. එහෙත් බොම්බායේ නීතිඥයකු ලෙස ක‍්‍රියා කිරීමට ඔහු ගත් උත්සාහය සාර්ථක නොවූයේ සාක්ෂිකරුවන් සමීපව ප‍්‍රශ්න කිරීමට ඔහු මැලි වූ නිසා යයි කියනවා.

1893දී ඔහු දකුණු අප‍්‍රිකාවේ වෙළෙදාම් කරමින් සිටි ඉන්දියානු මුස්ලිම් සමාගමක නීතීඥයා ලෙස එරටට ගියා. වසරක කොන්ත‍්‍රාත්තුවක් මත ගියත් අන්තිමේදී ගාන්ධි වසර 21ක් (1893 – 1914) එරට ගත කළා . ඔහුගේ දේශපාලන හා සන්නිවේදන කුසලතාවන් වඩාත් ඔප් නැංවී ආයේ මේ අත්දැකීම් හරහායි.

ගාන්ධිගේ මේ ජීවන වකවානුව දෙරටේම දේශපාලන ඉතිහාසය වෙනස් කිරීමට හේතු වුණා. දශක ගණනකට පසු ඉන්දියාවේ සංචාරය කරමින් ජනාධිපති නෙල්සන් මැන්ඩෙලා කීවේ: ‘‘භාරතය අප වෙත මොහන්දාස් ගාන්ධි දායාද කළා. අප ඔහුව ආපසු මවු රටට එව්වේ මහත්මා ගාන්ධි ලෙසින්!’’ ( “You gave us Mohandas ; we returned him to you as Mahatma Gandhi.” )

දකුණු අප‍්‍රිකාවේ ඉන්දියානු සම්භවය ඇති මිනිසුන්ගේ මානව අයිතීන් උදෙසා පෙනී සිටීමටත්, එවකට එරට පාලනය තළ බි‍්‍රතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ නියෝජිතයන් සමග සාකච්ඡා කිරීමටත් ගාන්ධි සිය විවේක කාලය කැප කළා.

එවකට එරට පැවති දේශපාලන හා සමාජ තන්ත‍්‍රයේ විසමතා හා අසාධාරණකම්වලට එරෙහිව නිරායුධ වුත්, ප‍්‍රතිපත්තිමය වුත් අරගලයක් ඔහු දියත් කළාග ජනයා දැනුවත් කිරීම හරහා ඔවුන් බලාත්මක කිරීමේ ප‍්‍රධාන ක‍්‍රමෝපායක් ලෙස ඔහු Indian Opinion නම් සඟරාවක් 1904දී ඇරැඹුවා.

Indian Opinion සඟරා කතුවරයා මන්සුක්ලාල් නසාර් නමැත්තකු වුවත් එහි කර්තෘ මණ්ඩල වගකීම් වැඩි ප‍්‍රමාණයක් ඉසිලූවේ ගාන්ධියි. එවකට දකුණු අපි‍්‍රකානු දේශපාලන යථාර්ථය ගැන ඒ වන විට ලබා ගෙන තිබූ අවබෝධයත්, කලක් බි‍්‍රතාන්‍ය පුවත්පත් කියැවීමෙන් ලත් ආභාෂයත් ඔහුට උපකාර වුණා.

අමාරුවෙන් පවත්වාගෙන ගිය මේ සඟරාවට කර්තෘමය දායකත්වයට අමතරව ගාන්ධි නීතීඥයකු ලෙස ඉපැයූ ආදායමින් කොටසක් ද යෙදවූවා. එක් අවස්ථාවක ඔහුගේ ඉතිරි කිරීම් සියල්ල සඟරාවේ නඩත්තුවට යොමු කළ බවත්, ඒ ගැන කණගාටුවක් නැති බවත් ආත්ම චරිතාපදානයේ කියනවා.

‘‘ Indian Opinion සඟරාවට මා මුළු විවේකයම හා නිර්මාණශීලීත්වයම කැප කළා. එම වකවානුවේ මගේ ජීවිතය හා සිතුම් පැතුම් පිළිබඳ හොඳ කැඩපතක් බවට එය පත්වුණා. 1904-14 කාලයේ ඉඳහිට මා සිරගත වූ විට හැරෙන්නට හැම කලාපයකම අඩු තරමින් මගේ එක් ලිපියක් හෝ අඩංගු වුණා. සංකීර්ණ වූ දේශපාලන හා සමාජයීය තත්ත්වයන් පිළිබඳව හරබරව හා තුලනාත්මකව විග‍්‍රහ කිරීමේ අසීරු කලාව මා ප‍්‍රගුණ කළේ මේ සඟරාවට ලිපි ලියූ හා අනෙක් ලිපි සංස්කරණය කළ කාලයේයි. එසේම පාඨකයන් හා කතුවරයා අතර මනා සබඳතාවක් ගොඩනංවා ගෙන පවත්වා ගන්නේ කෙසේද යන්නට මා හොඳ අත්දැකීම් ලැබුවා.’’

මේ වකවානුව ගැන ආවර්ජනය කරමින් ගන්ධි මෙසේ ද ලියා තිබෙනවා. ‘‘ Indian Opinion කර්තෘමය වගකීම් දැරූ මුල් මාසයේදීම මා හොඳ හැටි තේරුම් ගත්තේ පත‍්‍ර කලාවේ එකම අරමුණ විය යුත්තේ මහජන සේවය බවයි. පුවත්පතකට අති විශාල බලයක් තිබෙනවා. එය හොඳට මෙන්ම නරකටද යෙදවිය හැකියි. ජලය අපට අත්‍යවශ්‍ය සම්පතක් වුවද නිසි ලෙස පාලනය නොවූ ජල කඳක් නිසා ගම්බිම් හා කෙත්වතු වනසන ගංවතුරක් ඇති විය හැකියි. එසේම අසංවර වූ පෑනෙන් මහත් විනාශයක් කළ හැකියි. එනිසාවට එය සංවර කිරීමේ බලය පිටස්තර අධිකාරියකට භාර කළොත් (ප‍්‍රකාශන නිදහස නැති වී යන නිසා) එහි අහිතකර විපාක වැඩියි. අප කළ යුත්තේ පුවත්පත් කලාවේ ඉමහත් බලය අප විසින්ම සංවරයෙන් හා වගකීමෙන් යුතුව භාවිත කිරීමයි.’’

‘‘මේ අවශ්‍යතාව සපුරා ගන්නා පුවත්පත් හා සඟරා කීයක් ලොව තිබේද? ලොව හොඳ-නරක දෙකම හමු වනවා සේ පුවත්පත් කලාවේ ද හොඳ ප‍්‍රකාශන මෙන්ම නරක ප‍්‍රකාශන ද තිබෙනවා. මේ අතරින් හොඳ ප‍්‍රකාශන තෝරාබේරා ගැනීම බුද්ධිමත් පාඨකයන්ට බාරයි.’’

මාධ්‍ය වගකීම, මාධ්‍ය නිදහස හා මාධ්‍ය සාක්ෂරතාව ගැන කොතරම් වැදගත් විග‍්‍රහයක්ද?ගාන්ධි ආත්ම චරිතාපදානයේ සිවු වන කොටසේ 13 වන පර්ච්ෙඡ්දයේ මෙය හමු වනවා.

Journalist Gandhi: Selected Magazine Writings of Mahatma Gandhi

Gandhi as Journalist

Gandhi the Editor , By B. R. Nanda, Chairman, National Gandhi Museum

Mahatma Gandhi And Mass Media, by Prof V S Gupta

සිවුමංසල කොලූගැටයා #189: ලෝක දේශපාලනය කළඹන නොබෙල් සාම ත්‍යාගය

The selection of Nobel Peace Prize laureate often stirs more debate than all other Nobel prizes (in chemistry, physics, medicine, literature and economics) combined. The peace prize remains an essentially political one, reflecting the reality that most conflicts — and their resolution — are largely influenced by political considerations.

Members of the Norwegian Nobel Committee, all Norwegian nationals, may not be too well known beyond their country. Yet their annual selection reverberates around the world.

Five years ago, on a visit to the Norwegian capital, I listened to a talk by Dr Geir Lundestad , a historian who is Director of the Nobel Institute in Oslo and secretary to the Norwegian Nobel Committee. He gave some interesting insights into the legacy and limitations of the prize. I share these in my latest Ravaya column (in Sinhala) just as the winners of Nobel Peace Prize 2014 are to be announced this week.

I wrote on the same topic in English in Oct 2013 (not a translation!): When Worlds Collide #87: Nobel Peace Prize – Saluting peace-makers or stirring political controversy?

හැම වසරකම නොබෙල් ත්‍යාගලාභීන් ගැන නිවේදනය නිකුත් කරන්නේ ඔක්තෝබර් මාසයේ.

ස්වීඩන් ජාතික නිපැයුම්කරු ඇල්ෆ‍්‍රඞ් නොබෙල් ගේ අන්තිම කැමැත්තට අනුව ක්‍ෂෙත‍්‍ර 5ක නොබෙල් ත්‍යාග පිරිනැමීම 1901දී ඇරැඹුණා. එම ක්‍ෂෙත‍්‍ර නම් සාහිත්‍යය, ලෝක සාමය, වෛද්‍ය විද්‍යාව, භෞතික විද්‍යාව හා රසායන විද්‍යාව. 1968 සිට ආර්ථික විද්‍යාව සඳහා ද ත්‍යාගයක් පිරිනැමෙනෙවා.

මේ ත්‍යාග අතරින් වැඩිපුරම මහජන හා මාධ්‍ය අවධානයට ලක් වන්නේත්, බොහෝ වසරවල ආන්දෝලනයට තුඩු දෙන්නෙත් නොබෙල් සාම ත්‍යාගයයි. මේ නිසා එහි ඉතිහාසය ගැන මදක් විපරම් කර බලමු.

2014 නොබෙල් සාම තා්‍යාගය ඔක්තෝබර් 10 වනදා නෝර්වේ රටේ ඔස්ලෝ නුවරදී නෝරිජියානු නොබෙල් කමිටුව විසින් නිවේදනය කිරීමට නියමිතයි. මේ ලිපිය ලියැවෙන්නේ එයට පෙර 2013 දක්වා සාම ත්‍යාග පිළිබඳ තොරතුරු පදනම් කර ගෙනයි.

නොබෙල්ගේ නිර්දේශය වූයේ සෙසු නොබෙල් ත්‍යාගලාභීන් තම මවුරට වූ ස්වීඩනයේ විද්වත් ආයතන විසින් තෝරන අතර සාම ත්‍යාගය පමණක් අසල්වැසි නෝර්වේ රටේ පාර්ලිමේන්තුව මගින් පත් කරන ස්වාධීන විද්වත් කමිටුවක් විසින් තෝරා ගත යුතු බවයි. තම රටේ පාර්ලිමේන්තුව ගැන එතරම් විශ්වාසයක් ඔහුට නොතිබෙන්නට ඇති.

ඔහු කියා තිබුණේ සාම ත්‍යාගය ලබන්නා ගෙවී ගිය වසරේ (හෝ වසර කිහිපයක් පුරා) ජාතීන් අතර සාමය හා සහජීවනය ප‍්‍රවර්ධනය කරන්නත්, ජාතික හමුදා විසුරුවා හරින්නත්, සාමය පිළිබඳ සමුළු පවත්වන්නත් වැඩිපුර හෝ වැදගත් කාර්ය භාරයක් ඉටු කර තිබිය යුතු බවයි.

මේ පුළුල් නිර්නායක විග‍්‍රහ කරමින් අසීරු තෝරා ගැනීම කරන්නේ නෝර්විජියානු නොබෙල් කමිටුවයි (Norwegian Nobel Committee) . එහි සාමාජිකයන් නෝර්වේ රටේ සරසවි ඇදුරන්, පර්යේෂකයන් හා සෙසු විද්වතුන්. ඔවුන් නාමධාරින් නොවෙයි. එහෙත් ඔවුන්ගේ තීරණය ලොව පුරා විවාදයට ලක්වනවා.

නොබෙල් සාම ත්‍යාග රීතිවලට අනුව ත්‍යාගය එක් අයකුට, දෙදෙනකුට හෝ තිදෙනකුට දිය හැකියි. මේ ත්‍යාගලාභීන් පුද්ගලයන් හෝ ආයතන හෝ විය හැකියි. එක ත්‍යාගයක් තිදෙනකුට වැඩි සංඛ්‍යාවකට දිය නොහැකියි.

තනි ත්‍යාගලාභීන්ට අවස්ථා 64කදීත්, හවුල් ත්‍යාගලාභීන් දෙදෙනකුට අවස්ථා 28දීත් නොබෙල් සාම ත්‍යාගය ලබා දී තිබෙනවා. තිදෙනකුට සමව ලැබී ඇත්තේ දෙවතාවක පමණයි (1994 හා 2011).

List of all Nobel Peace Prize Laureates

2013දී නොබෙල් සාම ත්‍යාග ලාභියාට ස්වීඩන් ක්‍රෝනර් මිලියන් 10ක් (අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන් 1.4ක් හෝ ශ‍්‍රී ලංකා රුපියල් 178,861,000ක් පමණ) ලැබුණා. ඒ සමග ඩිප්ලෝමා නම් වන ත්‍යාග ප‍්‍රකාශයක් හා පදක්කමක් ද ලැබෙනවා. මෙය පිරිනමන්නේ වසරේ දෙසැම්බර් 10 වනදා ඔස්ලෝ නුවර නගර ශාලාවේදී. නෝර්වේ රජතුමා එහි මුලසුන හොබවනවා.

2013 ඇතුලූව මේ වන විට නොබෙල් සාම ත්‍යාගය පුද්ගලයන් 101 දෙනකුට හා සංවිධාන 25කට ලැබී තිබෙනවා. මුල්ම සාම ත්‍යාගය 1901දී හිමි වූයේ රතු කුරුස ව්‍යාපාරයේ ආරම්භක ස්විස් ජාතික ෂන් හෙන්රි ඩුනාන්ට්හටයි. (19 වතාවකදී ත්‍යාගය කිසිවකුට පිරිනැමුණේ නැහැ. ඒ එම වසරවල අදාල නිර්නායක සපුරා ගත් සුදුසු ත්‍යාගලාභීන් නොසිටි නිසා. පළමු හා දෙවන ලෝක යුද්ධ වකවානුවල ඇතැම් වසරවලදී සාම ත්‍යාග පිරිනැමීම කෙරුණේ නැහැ. අවසන් වරට සාම ත්‍යාගයක් නොදීමේ තීරණය සිදු වූයේ 1972දී.)

නොබෙල් සාමත්‍යාගය මුල් වරට කාන්තාවකට හිමිවූයේ 1905දී. බර්තා ෆොන් සට්නර් Baroness Bertha Sophie Felicita von Suttner නම් ඔස්ටි‍්‍රයානු ජාතික සාම ක‍්‍රියාකාරිනියට. 2013 දක්වා ත්‍යාගය ලද පුද්ගලයන් 101 අතර කාන්තාවන් 15 දෙනකු සිටිනවා.

අප‍්‍රකට නෝර්විජියානු විද්වතුන් පස් දෙනකු ලෝක සාමය ගැන ජනමතයට බලපෑම් කරන මේ සාම ත්‍යාග තීරණය ගැනීම සාධාරණද? මේ ප‍්‍රශ්නය විටින් විට මතු වනවා.

මීට වසර කිහිපයකට පෙර ඔස්ලෝ නුවර සමුළුවකට ගිය අවස්ථාවේ නෝර්වීජියානු නොබෙල් කමිටුවේ ලේකම් හා නොබෙල් ආයතනයේ අධ්‍යක්‍ෂ ගියර් ලූන්ඩෙස්ටාඞ් (Dr Geir Lundestad) නම් නෝර්වීජියානු ඉතිහාසඥයාට සවන් දෙන්නත්, ඔහුගෙන් ප‍්‍රශ්න අසන්නත් මට අවස්ථාවක් ලැබුණා.

ලූන්ඩෙස්ටාඞ් කීවේ සාම ත්‍යාගය ගැටුම් හා ප‍්‍රචණ්ඩත්වය බහුල ලෝකයක අවිහිංසාවේ හා සංහිඳියාවේ පරමාදර්ශ නියෝජනය කරන්නට ගන්නා උත්සාහයක් බවයි.

‘‘නොබෙල් සාම ත්‍යාගයෙන් අප උත්සාහ කරන්නේ තම රටවල හා සමාජයන්හි සාමය හා සමාජ සාධාරණත්වය උදෙසා මහත් කැපවීමෙන් අරගල කරන පුද්ගලයන් හා සංවිධානවලට ගෞරව කිරීමයි. එබඳු අය දහස් ගණනක් අතුරෙන් අපට ලැබෙන නාමයෝජනා අනුව වඩාම සුදුසු ත්‍යාගලාභීන් තෝරා ගැනීම අසීරු කාර්යක්.’’

දැනටමත් දේශීයව හෝ ලෝක මට්ටමෙන් හෝ යම් පිළිගැනීමකට පාත‍්‍රව සිටින ත්‍යාගලාභීන්ට සාම ත්‍යාගය අමතර ගෞරවයක් වන අතර මේ දක්වා අප‍්‍රකටව එහෙත් කැපවීමෙන් කි‍්‍රයා කරන අයට සාම ත්‍යාගය හරහා ලෝක ව්‍යාප්ත පිළිගැනීමක් ලැබෙනවා. ඒ සමග ලොවටම තමන්ගේ අරගල ප‍්‍රකාශ කිරීමේ වේදිකාවක් බිහි වන බව ඔහුගේ විග‍්‍රහයයි. බොහෝ සමාජ අරගලයන්ට ඇති තරම් ජන අවධානය යොමු කර ගැනීම අපහසු වී ඇති අද කාලයේ මෙය ඉතා ප‍්‍රයෝජනවත්.

යුද්ධය හා ප‍්‍රචණ්ඩත්වය රටවල් අතර මෙන්ම රටවල් ඇතුළත ද හමුවනවා. සාමය, සංහිඳියාව හා සමාජ සාධාරණත්වය යනු සංකීර්ණය හා බහුවිධ මානයන් ඇති ප‍්‍රවාහයන්. මේවා හරිහැටි අධ්‍යයනය කොට අගැයීමට ලක් කිරීම ලොකු අභියෝගයක්.

නොබෙල් සාම ත්‍යාගලාභීන් තෝරා ගන්නේ ලොව පුරා නාමයෝජකයන් විසින් කරන නාමයෝජනා අතරින් . නාම යෝජකයකු වීම එතරම් අපහසු නැහැ. සියළු රටවල ජාතික පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රීවරුන්, සරසවි කුලපතිවරුන්, ඉතිහාසය, සමාජ විද්‍යාව, දර්ශන විද්‍යාව, නීතිය යන ක්‍ෂෙත‍්‍රවල විෂය ක්‍ෂෙත‍්‍රවල මහාචාර්යවරුන් සහ මීට පෙර ත්‍යාගය ලැබූ සියලූ දෙනාටත් තමන් රිසි පුද්ගලයකු හෝ ආයතනයක් හෝ සාම ත්‍යාගයට නාම යෝජනා කළ හැකියි. මේ සඳහා ක‍්‍රමවේදය නොබෙල් සාම ත්‍යාග වෙබ් අඩවියේ පැහැදිලිව දක්වා තිබෙනවා.

http://nobelpeaceprize.org/en_GB/nomination_intro/

‘‘නාම යෝජනාවක් කිරීම එතරම් සංකීර්ණ නැහැ. එසේම නාම යෝජනාවකට පාත‍්‍ර වීම සංකේතාත්මකව එතරම් වැදගත් කරුණක් ද නොවෙයි’’ ලූන්ඩෙස්ටාඞ් කියනවා. සමහර දෙනා තම හිතවතුන් හරහා වාර්ෂිකව තමන්ව නාම යෝජනා කර ගන්නවා. නාම යෝජනා භාර ගන්නා අවසන් දිනය වසරේ පෙබරවාරි 1. ( 2014 සඳහා නාමයෝජනා 278ක් ලැබුණා . එයින් 47ක් සංවිධාන.)

නාම යෝජිත පුද්ගලයන් හා ආයතනය ගැන ස්වාධීන විමර්ශන කිරීමට නොබෙල් කමිටුවේ කාර්ය මණ්ඩලයක් සිටිනවා. ඔවුන් නාම යෝජනාවල රහසිගත බව රැුක ගනිමින් තොරතුරු සොයා බලනවා. නොබෙල් කමිටුව විද්වත් උපදේශකයන් කිහිප දෙනකුගේ මත ද විමසනවා.

එහෙත් අවසාන තීරණය තනිකරම කමිටු සාමාජිකයන්ගේ. නෝර්වීජියානු පාර්ලිමේන්තුවට හෝ බලයේ සිටින රජයට හෝ මේ ක‍්‍රියාදාමයට බලපෑම් කළ නොහැකියි. එය ලොවට නිවේදනය කරන්නේ කමිටුවේ ලේකම්වරයා.

කෙතරම් සුපරීක්‍ෂාකාරිව හා අපක්‍ෂපාතව ක‍්‍රියා කළත් නොබෙල් සාම ත්‍යාගයට පරිපූර්ණ වාර්තාවක් නැති බව ලූන්ඩෙස්ටාඞ් අවංකව පිළිගන්නවා.

සමහර ත්‍යාගලාභින් පිළිබඳව ලෝක ව්‍යාප්ත ජනප‍්‍රසාදය මතු වුණා. 1967 අමෙරිකානු කළු ජන අයිතීන්ට අරගල කළ මාටින් ලූතර් කිං, 1979 තෙරේසා මවුතුමිය හා 1993 නෙල්සන් මැන්ඩෙලා ඒ ගණයට අයිතියි.

ලෝකයේ සමහර රටවල ‘ත‍්‍රස්තවාදී’ ලේබලය අලවනු ලැබූ පලස්තීන විමුක්ති ව්‍යාපාරයේ නායක යසර් අරෆත්ට 1994 ත්‍යාගයේ තුනෙන් එකක් හිමි වුණා. ඒ ඊශ‍්‍රායල අගමැති යිට්සක් රේබින් හා විදේශ ඇමති ෂිමෝන් පෙරස් සමග හවුලේ. මැදපෙරදිග සාමයට ඔවුන් ගත් උත්සාහයන් මේ ත්‍යාගයට හේතු වුණා.

එහෙත් මෑත වසරවල සමහරත්‍යාගයන් ප‍්‍රබල විවේචනයට ලක් වුණා. මුල් ධූර කාලය සඳහා තේරී පත් වූ අමෙරිකානු ජනාධිපති බරක් ඔබාමාට ධූරයේ මාස කිහිපයක් කටයුතු කළ පසු 2009 ත්‍යාගය පිරිනැමීම බොහෝ දෙනාගේ විමතියට ලක් වුණා. එයට පෙර 2002දී ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලද හිටපු අමෙරිකානු ජනාධිපති ජිමී කාටර්ට එය ලැබුණේ ජීවිත කාලයක් සැබෑ මෙහෙවරක් කළ පසු වයස 82දී.

ආයතන හා සංවිධානවලට සාම ත්‍යාගය ලැබුණු විට එය එතරම් ආන්දෝලනයට තුඩු දෙන්නේ නැහැ. ලෝක රතු කුරුස සංගමයට (ICRC) එය තෙවරක් ලැබී තිබෙනවා (1963, 1944, 1917). සරණාගතයන් පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට (UNHCR) එය දෙවරක් පිරිනැමුණා (1954, 1981). පසුගිය දෙවසරේම ත්‍යාගය ලැබුණෙත් ආයතනවලටයි. 2012දී යුරෝපා සංගමයටත්, 2013දී රසායනික අවි නීති විරෝධී කිරීම සඳහා සංවිධානයටත් (Organization for the Prohibition of Chemical Weapons, OPCW).

නොබෙල් සාම ත්‍යාග ඉතිහාසයේ බරපතලම දෝෂය ලෙස සැලකෙන්නේ 20 වන සියවසේ අහිංසාවාදයේ ප‍්‍රතිමූර්තිය වූ මහත්මා ගාන්ධිට ත්‍යාගයක් නොලැබීමයි. කිහිප විටක්ම (1937, 1938, 1939, 1947) ඔහු නාමයෝජනා ලැබුවත් එවකට සිටි නොබෙල් ත්‍යාග කමිටු ත්‍යාගයක් දුන්නේ නැහැ.

1984 ජනවාරි 30 වනදා ඔහු සාහසිකයකුගේ වෙඩි පහරින් මිය ගිය පසු යළිත් නාමයෝජිත වූවත් ත්‍යාගය ලැබුණේ නැහැ. මේ දෝෂය යම් තරමකට හෝ නොබෙල් කමිටුව පිළිගත්තේ 1989දී දලයිලාමා තුමාට ත්‍යාගය පිරිනැමූ අවස්ථාවෙයි.

Mahatma Gandhi, the Missing Laureate , by Øyvind Tønnesson, Nobelprize.org Peace Editor, 1998-2000

යුරෝපීය හා උතුරු අමෙරිකානු සම්භවයක් තිබූ පිරිමි ත්‍යාගලාභීන්ට බොහෝ කොටම සීමා වී තිබූ සාම ත්‍යාගය ගෝලීයකරණය වීම ඇරැඹුණේ 1960 ත්‍යාගය සමගයි.

දකුණු අප‍්‍රිකාවේ ජාතීන් අතර සමානාත්මතාවයට ගෙන ගිය අඩසියවසක අරගලයට නන් අයුරින් නායකත්වය දුන් ඇල්බට් ලූතුලි (1960) හා ආච්බිෂොප් ඩෙස්මන්ඞ් ටූටූ (1984) ත්‍යාගලාභීන් වීම ඔවුන්ට ලෝක ව්‍යප්ත ප‍්‍රතිරූපයක් ලබා දුන්නා. 1990-92 කාලය තුළ වර්ණභේදවාදය නිමා කිරීමට මහත් කැපවීමෙන් හා සීරුවෙන් ක‍්‍රියා කළ දකුණු අප‍්‍රිකාවේ අවසාන සුදු ජනාධිපති එෆ්. ඩබ්ලියු. ඩික්ලර්ක් හා නෙල්සන් මැන්ඩෙලාට 1993 ත්‍යාගය සම සේ පිරිනැමුණා.

‘‘දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සම අයිතීන් දිනා ගත්තේ ඒ සඳහා ඉමහත් කැපවීමෙන් ක‍්‍රියා කළ බොහෝ දෙනෙකුගේ උත්සාහයන් නිසයි. ඔවුන් කිහිප දෙනෙකුට සාම ත්‍යාග දීමෙන් අප කළේ ඒ අරගලයට සහයෝගයක් දීම පමණයි,’’ ලූන්ඩෙස්ටාඞ් කියනවා.

සමහර අවස්ථාවල සාම ත්‍යාගලාභියා මෙන්ම එය පිරිනැමුණු වසර ද තීරණාත්මක වුවා. 1981දී ඇරැඹි පෝලන්ත කම්කරු ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර අයිතීන් දිනා ගැනීමේ අරගලයට නායකත්වය දුන් ලෙක් වවෙන්සාට (Lech Walesa) 1983 ත්‍යාගය හිමිවුණා. ටිකෙන් ටික නැගී ආ ජන බලවේගයන් බලවත් වී නැගෙනහිර යුරෝපයේ කොමියුනිස්ට් ඒකාධිපති පාලන බිඳ වැටුණේ 1989-90දී. එයට වාවෙන්සාගේ සාම ත්‍යාගය ද යම් තල්ලූවක් දෙන්ට ඇති.

එසේම පෙරෙස්ත්‍රොයිකා (ප‍්‍රතිසංස්කරණ) හා ග්ලාස්නෝස්ට් (විවෘත බව) හරහා දරදඬු සෝවියට් පාලන තන්ත‍්‍රය නිමා කළ මිහායෙල් ගොර්බචෝෆ්ට 1990 ත්‍යාගය පිරිනැමුණා.

නොබෙල් සාම ත්‍යාගය සමාජවාදී පිළට එරෙහි වූවක් හා ධනවාදයේ අතකොළුවක් යන මතය වඩාත් ප‍්‍රබලව මතුව ආයේ මේ ත්‍යාගවලින් පසුවයි. එහෙත් ත්‍යාගයට දේශපාලන මතවාද ඉක්මවා යන මානුෂික හා මානව හිමිකම් දැක්මක් ඇතැයි ලූන්ඩෙස්ටාඞ් පෙන්වා දෙනවා.

දකුණු අප‍්‍රිකාවට අමතරව නැගෙනහිර ටිමෝරය, බුරුමය යන රටවල ද දේශපාලන ප‍්‍රතිසංස්කරණවලට සාම ත්‍යාගය යම් පමණකට උපකාර වූවා යයි කිව හැකියි.

ගැටුම් හා ප‍්‍රචණ්ඩත්වයට තුඩු දෙන සමාජ ආර්ථික සාධකවලට වැඩි අවධානයක් යොමු කිරීම 2000න් පසු පිරිනැමුණු සාම ත්‍යාගවල විශේෂත්වයක්. 2004දී කෙන්යාවේ සමාජ ක‍්‍රියාකාරිනී හා පරිසරවේදීනී වංගාරි මාතායිට (Wangaari Mathaai) ත්‍යාගය දුන්නේ අප‍්‍රිකාවේ පාරිසරික සංරක්‍ෂණයට කාන්තාවන් පෙළගැස්වීමේ පුරෝගාමී මෙහෙවර සඳහායි.

2006 දී බංග්ලාදේශයේ ආචාර්ය මොහමඞ් යුනුස් හා ඔහු ඇරැඹූ ග‍්‍රාමීන් බැංකුවට (Dr Muhammud Yunus and Grameen Bank) ත්‍යාගය ලැබුණේ දුගී බව දුරු කිරීමට ක්ෂුද්‍රණය හා ප‍්‍රජා සංවර්ධන කටයුතු පිළිබඳ ආකෘතියක් නවෝත්පාදනය කිරීම නිසායි.

නොබෙල් ත්‍යාග ඉතිහාසයේ මේ දක්වා ලාංකිකයකුට කිසිදු ත්‍යාගයක් හිමිවී නැහැ. එබන්දක් පිළිබඳ මෙරට ප‍්‍රචලිත දුර්මතයක් පහදා දිය යුතුයි.

2007 සාම ත්‍යාගය සම සේ බෙදී ගියෙ දේශගුණ විපර්යාසය පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ විද්වත් මඩුල්ල (Inter-governmental Panel on Climate Change, IPCC) හා හිටපු අමෙරිකානු උපජනාධිපති හා දේශගුණික ක‍්‍රියාකාරික ඇල් ගෝටර්ට (Al Gore) . ත්‍යාගය ඔස්ලෝ නුවරදී ලබා ගත්තේ ෂඡුක්‍ක්‍ සභාපති ඉන්දියානු විද්‍යාඥ ආචාර්ය රාජේන්‍ද්‍ර පචෞරි (Dr Rajendra Pachauri) හා ඇල් ගෝර් දෙපළයි.

IPCC මඩුල්ලේ ලොව නන් රටවලින් විද්වත් බව මත තෝරා ගත් විද්‍යාඥයන් 2,500කට වඩා සිටිනවා. මේ සියලූ දෙනාට ඔස්ලෝ යාම ප‍්‍රායෝගික නොවූ නිසා එවකට එහි සිටි උප සභාපතිවරුන් සිවු දෙනාටත්, කණ්ඩායම් නායක විද්‍යාඥයන්ටත් විශේෂ ආරාධිතයන් ලෙස ත්‍යාග ප‍්‍රදාන උත්සවය ඇරැයුම් කෙරුණා. ඒ අනුව එවකට IPCC උපසභාපතිවරයකු වූ ලාංකික ඉංජිනේරු හා ආර්ථික විද්‍යාඥ ආචාර්ය මොහාන් මුණසිංහත් එහි ගියා.

එහෙත් උත්සවයට සම්බන්ධ වූ පමණින් ඔහු ත්‍යාගලාභියෙකු යයි කීම වැරදියි. මොහාන් මුණසිංහ 2007 නොබෙල් සාම ත්‍යාගයේ සමලාභියකු වීද යන්න මා 2008 සැප්තැම්බරයේ නොබෙල් ආයතනයට ගිය අවස්ථාවේ එක එල්ලේ විමසුවා. 2007 ත්‍යාගය පාර්ශවයන් දෙකක් අතර සම සේ බෙදී ගිය බවත්, එනම් ඇල් ගෝර් හා IPCC ආයතනය පමණක් බවත් ඔවුන් තහවුරු කළා.

මා හඳුනන හා ගරු කරන ආචාර්ය මුණසිංහට මේ ගෞරවය නැති වුණාට ලොව විවිධ රටවලින් ලැබුණු ගෞරවයන් රැසක් තිබෙනවා. ඔහු මෙරට සිටින කීර්තිමත් විද්වතකු බවට විවාදයක් නැහැ.

සිවුමංසල කොලූගැටයා #115: ගම හා නගරය අතර අතරමං වූ ලක් සමාජය

In this weekend’s Ravaya column (in Sinhala), I ask: are there real cities in Sri Lanka that embody liberal values and distinctive identities that cities – both in the East and West – have. If not, what are our urban areas? Over-built neighbourhoods to which residents have transplanted their village mindsets — including feudalism that is rampant in our villages?

I covered similar ground in an English column last week: When Worlds Collide #63: Looking for Real Cities in Sri Lanka

‘‘පළමුවෙන් ම කිව යුත්තේ මට වෙනත් බොහෝ දෙනෙකුට මෙන් සුන්දරත්වයෙන් මතක් කළ හැකි, නිවාඩුවකට එසේත් නැති නම් වසරකට වරක් එළැඹෙන සිංහල අලූත් අවුරුද්දට ගොස් පී‍්‍රතියෙන් ගත කළ හැකි ගමක් නැති බව ය. ලස්සන ගහ කොළ, තුරුලතා, ගංගා, විල්, ජලාස මා උපන් ගමෙහි නැත. ‘කොඩි ගහයට’ උපන් මා ‘අමු කොළඹ’යෙකි. දුවිල්ල, ඝෝෂාව, රඵ පරඵ කට හඩ, උස් ගොඩනැගිලි, තට්ටු නිවාස, මුඩුක්කු, කර්මාන්ත ශාලා මේ සියල්ල සහිත නගරයකින් මේ කථාව මා ආරම්භ කළ යුතු ය.’’

ප‍්‍රවීන පත‍්‍ර කලාවේදී ඒ. ඞී. රන්ජිත් කුමාර සූරීන් 1997දී ලියූ ‘කොස් ගස් හන්දිය’ නම් ආත්ම චරිත කථාව ඇරඹෙන්නේ එලෙසයි. ගම ගැන මගේ කථාවත් මීට ටිකක් සමානයි.

කොළඹට බෙහෙවින් තදාසන්න පිටකෝට්ටේ ඉපිද හැදී වැඞී එවක් පටන් ඇතුල් කෝට්ටේ, නාවල හා නුගේගොඩ ආදී අවට නගරවල වෙසෙන මට ද වර්ණනා කරන්නට තරම් ගමක් නැහැ. මගේ වගතුග අසන සමහරුන් දුර බැහැර ගමක් මට නොතිබීම ගැන අනුකම්පාවෙන් කථා කරනවා. එහෙත් ගම පිළිබඳ අතිශයෝක්තියක් හෝ රොමැන්ටික් එල්බ ගැනීමක් නැති මට, නගර ගැන වඩා මැදහත්ව සිතිය හැකියි.

සිංහල දෙමළ අවුරුදු කාලයට කොළඹ හා තදාසන්න ප‍්‍රදේශවල ජනයා හා වාහන අඩු වනවා. දිවයිනේ වෙනත් ප‍්‍රදේශවලින් පැමිණ පදිංචිව සිටින බොහෝ දෙනා තමන්ගේ ගම්බිම් බලා යාම ඊට හේතුවයි. ටික දිනකට හෝ උපතින් ම නාගරිකයන් වන අපට අපේ නගරය ඉතිරි වනවා.

ගමෙන් කොළඹට ආ මගේ සමහර මිතුරන් සෘජුව හෝ වක‍්‍රව හෝ මා වැන්නවුන් දකින්නේ අක්මුල් නැති (rootless), ‘සංකර’ වූ පාවෙන්නවුන් හැටියටයි. කලක් මා ඔවුන් සමඟ තර්ක කළෙ ඔවුන් තම ගම්වලට ලැදි වන තරමට ම මා මගේ උපන් නගරයට ලැදි වන බවයි.

වසරේ බොහෝ කාලයක් නගරවල වෙසෙමින්, එහෙත් නගරවලට දොස් තබමින් (සැබෑ ලෝකයේ තව දුරටත් ඉතිරිව නැති හෝ සොයා ගන්නට ඉතා අපහසු) සුන්දර ගමකට ආවඩන අයත් සමඟ මා දැන් වාද කරන්නේ නැහැ.

ගමෙහි තවදුරටත් ජීවත් නොවූවත්, ගම් වශයෙන් සැබැවින් ම හැදින්විය හැකි සමාජයන් එන්න එන්න දුර්ලභ වූවත් අපේ බොහෝ දෙනා ගම නැමැති රොමැන්ටික් සංකල්පයේ දැඩි සේ එල්බගෙන සිටිනවා. අතීතකාමය (nostalgia) මෙන් ම කාලානුරූපව වෙනස්වීමට ඇති නොකැමැත්ත ද එයට හේතු විය හැකියි.

19 වන සියවස අගදී රුසියාවේ ප‍්‍රභූ පැළැන්තිය ගැන ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයි වරක් කීවේ ‘ඔවුන් සිය රටේදීත් විදේශිකයෝ, පිටරටවලදීත් විදේශිකයෝ’ කියායි. ඉහත ආකාරයේ මගේ මිතුරන් නගරයේදීත් පිටස්තරයෝ හා (තවදුරටත් ගමට ඔවුන් නොගැලපෙන නිසා) ගමේදීත් පිටස්තරයෝ යයි මට විටෙක සිතෙනවා.

නගරයක් යනු කුමක් ද?

උස ගොඩනැගිලි, පුඵල් හා බහුධාවන තීරු ඇති මහා මාර්ග, තට්ටු නිවාස, වෙනත් යටිතල පහසුකම්, කාර්යාල සංකීර්ණ, සාප්පු සංකීර්ණ ආදිය ඒකරාශි වූ පමණටම යම් තැනක් නගරයක් බවට පත් වනවා ද? භෞතික සාධකවලට අමතරව චින්තන මට්ටමේ නාගරික අනන්‍යතාවයක් ඇත් ද?

මේ ප‍්‍රශ්න අධිවේගී ලෙස නාගරීකරණයට ලක්වන බොහෝ රටවල විවාදයට ලක්ව තිබෙනවා. ලෝක මට්ටමින් බැලූවහොත් මේ වන විට මානව සංහතියෙන් හරි අඩකටත් ටිකක් වැඩි සංඛ්‍යාවක් ජීවත් වන්නේ නගරවලයි. නගර බිහි වීම ශිෂ්ටාචාර පරිනාමයේ එක් අවස්ථාවක්. එයට උදාහරණ මොහන්ජොදාරෝ, ඇතන්ස්, රෝමය මෙන් ම සහස‍්‍රයක් මෙරට රාජධානියව පැවැති අනුරාධපුරයත් දැක්විය හැකියි. කලාකරුවන්, චින්තකයන්, විද්‍යාඥයන් බොහෝ විට බිහි වන්නේ නගරවල සමාජ-ආර්ථික තෝතැන්න හරහා.

මේ නිසා නගර යනු හුදෙක් ‘ගම්මාන මත පරපෝෂිත වූ, සංකර මිනිසුන් වෙසෙන, මනුසත් බවෙහි ශුෂ්ක භූමි’ ලෙස සමහර ග‍්‍රාමවාදීන් කරන ලිහිල් විග‍්‍රහය පිළි ගන්නට අමාරුයි.

එහෙත් අපේ රටේ සැබැවින් ම නගර ලෙස ශිෂ්ටාචාර සම්ප‍්‍රදායට අනුගත වන ප‍්‍රපංචයන් අද දවසේ තිබේ ද? නොඑසේ නම් ඇත්තේ නාගරික ප‍්‍රදේශ පමණක් ද? අනුරාධපුරයෙන් පසු හරිහමන් එක නගරයක්වත් මෙරට බිහිවී ඇත් ද? නැතිනම් ඒ ඇයි?

ණයට ගත් විදේශ මුදල් විශාල ලෙස වැය කරමින් අධිධාරිතාවකින් යුතු යටිතල පහසුකම් ගොඩනැගු පමණට පසුගාමී වූ ස්ථානයක් හා ප‍්‍රජාවක් ක්ෂණික නගරයක් බවට පත් කළ හැකි ද? මේ ප‍්‍රශ්න අප පුඵල් ලෙස සංවාදයට ලක් කළ යුතුයි.

පෙරඅපර දෙදිග ම නූතන සමාජයන් නගර හැටියට හදුනා ගන්නා ප‍්‍රපංචයේ මූලික ලක්‍ෂණ ගෙන හැර බැලූ විට එබදු ගතිසොබා එක් තැන් කරන එකදු නගරයක් වත් ඉන්දියාවේ නැතැයි ද ඒ වෙනුවට ඇත්තේ ග‍්‍රාමීය විසමතා හා අගතීන් ජනාකීර්ණ නාගරික ප‍්‍රදේශවලට ගෙඩිපිටින් ම බද්ධ කිරීම පමණක් යයි ද ඔහු කියා සිටියා.

2011 ඉන්දීය ජන සංගණනයට අනුව මිලියනකට හෝ වැඩි ජන සංඛ්‍යාවක් වෙසෙන, පරිපාලනමය වශයෙන් නාගරික යයි හදුන්වන ප‍්‍රදේශ 46ක් ඉන්දියාව පුරා විසිර තිබෙනවා. (සංසන්දනය සඳහා කොළඹ නගරයේ පදිංචිකරුවන් සංඛ්‍යාව ද මිලියනයක් පමණ වනවා.) මේ අතර අතිවිශාල නගර (Megacities)ලෙස වර්තමානයේ හදුන්වන, ජනගහනය මිලියන් 10ට වඩා වැඩි නාගරික ප‍්‍රදේශ තුනක් ද ඉන්දියාවේ තිබෙනවා (මුම්බායි, දිල්ලිය, කොල්කතාව).

මෙසේ තිබියදීත් මනු ජෝසෆ් ප‍්‍රබලව තර්ක කරන්නේ සංකල්පමය වශයෙන් නගරයක තිබිය යුතු විවෘත මානසිකත්වය (ලිබරල්වාදී බව) ස්වාධීන මතධාරිත්වය හා ගතානුගතික වාර්ගික බෙදීම් හා ලේබල් වලින් නිදහස් වී සිතීමේ හා කි‍්‍රයා කිරීමේ හැකියාව, නාගරික ප‍්‍රදේශවල වෙසෙන උගත්-නූගත්, ධනවත්-දිළිදු, බාල-මහලූ බොහෝ ඉන්දියානුවන්ට නොමැති බවයි.

මේ නිසා නාගරික පහසුකම් ඇති ස්ථානවල පදිංචි වූවත් ඔවුන් තවමත් සිතන්නේ, කථා කරන්නේ හා තීරණ ගන්නේ ගමේදී කළ කී විදියට ම බවත්, මේ නිසා ඉන්දියාවේ සැබෑ නගර බිහිව නැති බවත් ඔහු කියනවා.

ඉතින් ගමේ විදියට සිතීමේ ඇති වරද කුමක් ද?

නගරයක ඉපිද උසස් මධ්‍යම පාංතික පසුබිමක හැදුණු වැඩුණු මහත්මා ගාන්ධි, ඉන්දියානු ගම ගැන බෙහෙවින් වර්ණනාත්මකව කථා කළ අයෙක්. ‘ඉන්දියාවේ ආත්මය හමුවන්නේ ගම්වලයි.’ ඔහු කියා තිබෙනවා.

මෙය සැබෑ වුවත්, සම්පුර්ණ සත්‍යය නොවෙයි. ‘‘ඉන්දියානු ගම, සමහරුන් සිතන තරම් සරල හෝ පිවිතුරු හෝ නැහැ. ඉන්දියාවේ සමාජ විසමතා හා ප‍්‍රශ්න බොහොමයක් පැන නගින්නේ ගමෙන්. ගමේ යථාර්ථය හොදින් ම දන්නේ ගම්වල ජීවත්වන කුලවතුන් හෝ ධනවතුන් නොව පීඩිත ජනතාවයි.’’ ජෝසෆ් කියනවා.

ඉන්දියානු ගම ගැන යථාර්ථවාදීව විග‍්‍රහ කළ අයෙක් නම් ඉන්දියානු ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ නිර්මාතෘවරයා වූ ආචාර්ය බී. ආර්. අම්බෙඞ්කාර් . මීට 60 වසරකට පෙර ඔහු කීවේ මෙයයි: ‘‘ඉන්දියානු උගතුන් හා බුද්ධිමතුන් ගම නිර්මල හා පූජනීය දෙයක් ලෙස හුවා දක්වන්නට හරි කැමතියි. එහෙත් ඔවුන් නොදකින බිහිසුනු යථාර්ථයක් හැම ගමක ම තිබෙනවා. ඉන්දියානු ගම යනු පටු මානසිකත්වයේ, වර්ගවාදී බවෙහි, වැඩවසම් ක‍්‍රමයේ හා නොදන්නාකමේ ඇලී ගැලී සිටින පසුගාමී සමාජයක්.’’

21 වන සියවසේ ඉන්දියාවේ නවීකරණය පිළිබඳ සංවාදයේ මූලික සාධකයක් වී ඇත්තේ පීඩිත හා ගතානුගතික ගමේ සංකල්පයේ අන්ධ ලෙස එල්බගත් පිරිස් සැබෑ නගර බිහිවීමට එරෙහිව මතවාදීව, ප‍්‍රතිපත්තිමය හා භෞතික ලෙසින් කි‍්‍රයා කිරීමයි. ඔහු කියන හැටියට (සහ මාත් මුඵමනින් එකඟ වන පරිදි) නාගරික ප‍්‍රදේශ යනු සැබෑ නගර නොවෙයි!

මනු ජෝසෆ් මේ ලිපිය ලියන්නට ආසන්න ම හේතුව වූයේ 2012 දෙසැම්බර් 16 වනදා නවදිල්ලියේ ගමන් කරන බස් රථයක් තුළදී මිනිසුන් හය දෙනෙකු විසින් තරුණියක සමූහ දුෂණය කිරීමයි. මේ ප‍්‍රවෘත්තියත් සමඟ ස්තී‍්‍ර දුෂණය හා හිංසනයට පමණක් නොව නගරවල ආරක්‍ෂාව, නීතිය හා සාමය ආදි කරුණු ගැන ප‍්‍රබල ජනමතයක් ඉන්දියාව පුරාම මතු වුණා.

මෙබදු අපරාධවලට නූතනත්වය හා ‘සංකර වූ කාන්තාවන්’ ද වගකිව යුතු බවට ප‍්‍රතිමතයක් ද ඇතැම් ගතානුගතික පිරිස් මතු කළා. මේ ප‍්‍රතිමතය නියෝජනය කළේ පසුගාමී ග‍්‍රාමීය මානසිකත්වයයි.

සාම්ප‍්‍රදායික ඉන්දියානු ගමේ පීඩිතයන් අතර වැඩිපුර ම පීඩිත කාන්තාවන් බවත්, ගැමි මානසිකත්වය නගරවලට එලෙසින් ම ඔසවා ගෙන ආ අය කාන්තා හිංසනයේ වරද කාන්තාවන් මත ම පටවන්නට තැත් කිරීම පුදුමයක් නොවන බවත් ජෝසෆ් කියනවා.

‘‘මෙබදු අපරාධ ලෝකයේ ඕනෑ ම රටක, ඕනෑ ම නගරයක සිදු විය හැකියි. එහෙත් මේ සිදුවීමට පසු ඉන්දියාව සිසාරා මතුව ආ මධ්‍යම පාන්තික ආවේගයන් රජයට හා බලධාරීන්ට කෙලින් ම චෝදනා කළේ අපේ නගර එකක්වත් කාන්තාවන්ට ආරක්‍ෂාකාරී නැති බවයි.’’

ජෝසෆ් ඇතුඵ වෙනත් ප‍්‍රබුද්ධ ලේඛකයන් හා බුද්ධිමතුන් මෙය දකින්නේ ඉන්දියාව අධිවේගීව නවීකරණය වීමේදී මතු වන සංකල්පමය පරස්පරයක් හා අභියෝගයක් හැටියට. අධිවේගී මාර්ග, පාලම්, තට්ටු නිවාස, හෝටල් හා සාප්පු සංකීර්ණ ගොඩ නඟන වේගයට මිනිසුන්ගේ සිතුම් පැතුම් හා ආකල්ප වෙනස් කරන්නට කිසිදු රජයකට බැහැ.

ශී‍්‍ර ලංකාවේ නාගරීකරණය ඉන්දියාවේ පරිමාණයට හා වේගයට වඩා අඩු වුවත් මේ පරස්පරයන් හා මත ගැටුම් අපටත් අදාලයි. එහෙත් ප‍්‍රතිවිරුද්ධ මත ඉවසා දරා ගැනීමේ හා සංවාද කිරීමේ හැකියාවෙන් නම් ශී‍්‍ර ලංකාව සිටින්නේ ඉන්දියාවට වඩා බොහෝ පිටුපසින්.

සිවුමංසල කොලූගැටයා #65: විකල්ප ඉතිහාසයන් සොයා යන ගමනක්…

Journalists are trained to ask six basic questions in pursuit of their stories. “What If?” is not among them – but is one of my personal favourites. I’ve been fascinated by might-have-beens all my life, at all levels: personal and collective.

In this week’s Sunday column (6 May 2012) in Ravaya newspaper (in Sinhala), I start exploring alternative history possibilities for Sri Lanka where very few creative writers have ventured into that realm. Is this because Lankan history is considered ‘sacrosanct’ by many?

I set off by challenging this widely held assumption, pointing out that history is but a set of chronicles written by the winners and the powerful, that is (or should be!) open to question, scrutiny and speculation. I plan to revisit this theme with specific alternative history scenarios for Sri Lanka in the coming weeks. Watch this space — and make your own suggestions!

ඉතිහාසය ප‍්‍රබන්ධයක් ද?

මේ සරල ප‍්‍රශ්නය බොහෝ වාද විවාද හා ආන්දෝලයන්ට තුඩු දෙන්නක්. තොරතුරු සමාජයේ ප‍්‍රගමනයත් සමග එදිනෙදා රටතොට සිදුවීම් විවිධාකාරයෙන් වාර්තා කරන මූලාශ‍්‍රයන් තිබෙනවා. ජනමාධ්‍ය ඒ අතර මුල් තැන ගන්නවා. එහෙත් සංවිධානාත්මක මුද්‍රිත මාධ්‍ය බිහි වී වසර 500කට වැඩි කලක් නැහැ. විද්‍යුත් මාධ්‍ය සියල්ල බිහි වූයේ 20 සියවසේදී.

වාර්තාකරණයට හසු නොවූ දිගු කලක් පුරා මිනිස් ශිෂ්ටාචාරයන් හා ජන සමාජයන් ඇති වී, පරිනාමය වී, ඇතැම් විට බිඳ වැටී ගොස් තිබෙනවා. ඒ  ගැන විස්තරාත්මකව හදාරන්නට පුරාවිද්‍යාත්මක සාක්ෂි හා ශාස්ත‍්‍රීය ලිපි ලේඛණ ආදී මුලාශ‍්‍රයන්ට යොමු විය යුතුයි. ඒ සියල්ල පරිශිලනය කිරිමෙන් පසුවත් “ඉතිහාසය” යනු අංග සම්පුර්ණ ලේඛනගත කිරිමක් නොව සිදුවීම් මාලාවක් ගැන එය වාර්තා කරන අයගේ විග‍්‍රහයක් ලෙස සැළකිය හැකියි.

එහෙත් වාර්තාකරණයේදී හෝ ශාස්ත‍්‍රීය විග‍්‍රහයන් කිරිමේදී හෝ බල පවත්වන සාක්ෂි මත පදනම් වීම, මැදහත් වීම ආදී ගුණාංග ප‍්‍රබන්ධ රචකයන්ට අදාල නැහැ. ඒ නිසා ඉතිහාසය පදනම් කර ගෙන විවිධාකාරයේ කල්පනා ලෝක මවන්නට නවකථා හා කෙටිකථා ලියන අයටත්, චිත‍්‍රපට නිපදවන්නන්ටත් පූර්ණ නිර්මාණාත්මක නිදහස තිබෙනවා.

විකල්ප ඉතිහාසයක් ගැන පරිකල්පනය කිරිම ලොව පුරා විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ ලේඛකයන් අතර ජනප‍්‍රිය තේමාවක්. ඉතිහාසයේ තීරණාත්මක මොහොතක අප දන්නා සිදුවීම වෙනස් ආකාරයකට සිදු වූවා නම් එතැන් සිට ජන සමාජයක, රටක හෝ මුළු ලෝකයේ ම කථාව දිග හැරෙන්නේ කෙසේ ද? විකල්ප ඉතිහාසය කථා ( alternative history stories ) කියන්නේ මේ ඔස්සේ යමින් ප‍්‍රබන්ධ කිරීමයි.

එහෙත් විකල්ප ඉතිහාසයන්  යනු අතීතයේ සැබෑ සිද්ධීන් විකෘති කිරීම හෝ තමන්ගේ මතවාදයට ගැලපෙන පරිදි ප‍්‍රතිනිර්මාණය කිරීම හෝ නොවෙයි. (එසේ කිරීම මේ දිනවල ඇතැම් රටවල මහත්  ඕනෑකමින් කෙරෙනවා. එයට කියන්නේ revisionist history හෙවත් ප‍්‍රතිශෝධිත ඉතිහාසය කියායි.)

මෙරට සිංහලෙන් ස්වතන්ත‍්‍ර විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ ලිවීම ගැන ගිය වසරේ කොලමකින් (2011 මාර්තු 20) මා විග‍්‍රහ කළා. සිංහල විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ රචකයන් තවමත් හරිහැටි ගවේෂණය කොට නැති බොහෝ සංකල්ප ඇති බව මා පෙන්වා දුන්නා. එයින් එකක් නම් විකල්ප ඉතිහාසයන් මැවීමයි.

ලොව විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ සාහිත්‍යයේ වඩාත් ජනප‍්‍රිය විකල්ප ඉතිහාස තේමාවක් වන්නේ දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් මිත‍්‍ර පාක්‍ෂික හමුදා පරාජය වී හිට්ලර්ගේ ජර්මනිය පෙරටු කොට ගත් (ඉතාලිය හා ජපානය ද ඇතුළත් වූ) ප‍්‍රතිපක්‍ෂය ජය ගැනීමයි. මෙය විවිධාකාරයෙන් හසු කර ගත් ප‍්‍රබන්ධ ලියැවී තිබෙනවා. 2006දී රොබට් හැරිස් ලියූ Fatherland නවකථාවේ සිදුවීම් පෙළ දිග හැරෙන්නේ දිවි ඇති තෙක් නායකයා වන හිට්ලර්ගේ 75 වන උපන්දිනය වටායි. (අප අත්දුටු ඉතිහාසයේ නම් පරාජය අබිමුඛව හිට්ලර් සිය දිවි නසා ගත්තේ වයස 56දී.) ප‍්‍රමුඛ පෙළේ බි‍්‍රතාන්‍ය විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ ලේඛකයකු වන ස්ටීවන් බැක්ස්ටර් ද ජර්මනිය දෙවන ලෝක යුද්ධය ජය ගැනීම ගැන ප‍්‍රබන්ධ ලියා තිබෙනවා.

වසංගත රෝග, කෘමි උවදුරු හා ස්වාභාවික ව්‍යසන නිසා ගරා වැටුණු හෝ බිඳ වැටුණු මිනිස් ශිෂ්ඨාචාර ගණනාවක් ඉතිහාසයේ තිබෙනවා. අපේ දිවයිනේ වියලි කලාපයේ සහශ‍්‍රයකට වැඩි කලක් පැවති දියුණු ශිෂ්ඨාචාරය හා රාජධානි කෙමෙන් අතරමැදි කලාපයට හා තෙත් කලාපයට සංක‍්‍රමණය වීමට එක් හේතුවක් ලෙස පිළි ගැනෙන්නේ මැලේරියා උවදුරයි. මැලේරියාව ඇති කරන රුධිර පරපෝෂිතයා පැතිරෙන්නේ එක්තරා මදුරු විශේෂයක් හරහා බව සොයා ගත්තේ 1897දී. ඉන්දියාවේ කල්කටාවේ සිටි ඉංග‍්‍රීසි වෛද්‍යවරයකු වූ රොනල්ඞ් රොස් විසින්. එය එසේ නොවී මැලේරියා-මදුරු සම්බන්ධය සියවස් ගණනකට පෙර ලාංකිකයන් තේරුම් ගත්තා නම් අපේ ඉතිහාසය මීට වෙනස් විය හැකි ද? අද අපට කළ හැක්කේ එබදු දේ ගැන අනුමාන හා පරිකල්පනය කිරීම පමණයි.

ඉන්දියානු සාගරයේ වැදගත් සංධිස්ථානයක පිහිටි ලංකා දුපත ප‍්‍රාග් ඉතිහාසයේ මෙන්ම ලිඛිත ඉතිහාස කාලය පුරා ම විවිධාකාර බාහිර සම්බන්ධතා රාශියකට පාත‍්‍ර වී තිබෙනවා. මේවායින් සමහරක් අහිතකර බලපෑම් (උදා: යටත් විජිතවාදීන්). තවත් ඒවා හිතකර බලපෑම් (උදා: ඉන්දියාවෙන් බුදු දහම, ආයුර්වේදය, පාලි – සංස්කෘත හා කලා ආභාෂයන් ලැබීම).

විකල්ප ඉතිහාස සංකල්පයන් ලංකා ඉතිහාසයට අදාල කොට විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ ලියැ වී ඇත්දැයි මා විපරම් කළා. සොයා ගන්නට නැහැ. එයට හේතුවක් නම් අපේ ඉතිහාසය “ශුද්ධ ලියවිල්ලක්” මෙන් ලක් සමාජය සළකන බැවින් ඒ ගැන ප‍්‍රශ්න කිරීමට, පරිකල්පනය කිරීමට බොහෝ දෙනා පැකිලීමයි.

එහෙත් ඉතිහාසය යනු දේව භාෂිතයක් නොවෙයි. ලොව හැමදාමත්, හැම තැනෙකමත් ඉතිහාසය ලියා ඇත්තේ ජයග‍්‍රාහකයන්, ප‍්‍රබලයන් හා බලාධිකාරීන් විසින්. මේ නිසා ඉතිහාසය හැටියට අපට හුරු පුරුදු සංකල්ප බොහෝ දුරට පුරුෂාධිපත්‍යය හා බහුතර කොටස්වල නැඹුරුව පෙන්නුම් කරන ලියැවීම් මිස අපක්‍ෂපාතී ශාස්ත‍්‍රීය විමර්ශන නොවෙයි.

ඉතිහාසය ගැන කථා කිරිමේදී බොහෝ දෙනා ආවේගශීලි වන සැටිත් අපට දැකිය හැකියි. එයට හේතුව තමන්ගේ පෞද්ගලික හා සාමූහික අනන්‍යතාවය රාමු කර ගන්නට ඉතිහාසයේ ඇතැම් සිද්ධින් හෝ ප‍්‍රවාදයන් හෝ උපකාර කර ගැනීමයි. රාමුව යන්තමින්වත් ප‍්‍රශ්න කරනවාට ඔවුන් නොකැමති වන්නේ එයින් තමන් ගොඩ නගා මතවාද හා තර්කයන් බිඳ වැටේ යයි බියකින් විය යුතුයි.

ඉතිහාසය සැබෑ සිදුවීම් මෙන් ම අතිශයෝක්තීන්, ප‍්‍රලාප හා අතරමැදි කථාවලින් සංයුක්ත මිශ‍්‍රණයක්. එහි තනි කතුවරයකු නැහැ. එසේ ම තනි උරුමක්කාරයකුත් නැහැ. මේ නිසා ඉතිහාසය ප‍්‍රවේශමින් පරිහරණය කරනවා වෙනුවට එය වාද විවාද හා සියුම් ශාස්ත‍්‍රීය පරික්ෂාවන්ට ලක් කළ යුතුයි. එමෙන්ම ප‍්‍රබන්ධ නිර්මාණකරුවන්ට තමන් කැමති පරිදි ඉතිහාසයේ සැරිසරන්නට ඉඩ තිබිය යුතුයි.

අපේ රටේ ඈත හා මෑත ඉතිහාසය විකල්ප ඉතිහාසයයන් සඳහා විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ කෝණයෙන් බැලීම තුළින් ඉතිහාසය ගැන අපේ ආකල්ප වෙනස් කළ හැකි ද?

* 1959 සැප්තැම්බර් 25 වනදා අගමැති එස්. ඩබ්ලිව්. ආර්. ඞී. බණ්ඩාරනායකට කුමන්ත‍්‍රණකාරී සාහසිකයා එල්ල කළ වෙඩි පහරවල් නොවැදුණා නම්?

* 1962 ජනවාරි 27 වනදා සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක රජය පෙරළන්නට තැත් කළ හමුදා කුමන්ත‍්‍රණය සාර්ථක වූවා නම්?

* 1993 මැයි 1 වනදා මැයි දින පෙළපාලියට මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ප‍්‍රහාරය එල්ල වූ අවස්ථාවේ ජනාධිපති ආර්. පේ‍්‍රමදාස නිරුපද්‍රිතව බේරුණා නම්?

මා ඉතිහාසඥයකු නොවෙයි. මේ නිසා විකල්ප ඉතිහාස පරිකල්පනය තනිවම කරන්නේ නැතිව මා දන්නා හදුනන විද්වතුන් කිහිප දෙනකුට මෙරටට අදාලව තමන්ගේ ප‍්‍රියතම විකල්ප ඉතිහාසයන් යෝජනා කරන ලෙස මා ඉල්ලා සිටියා. ඔවුන්ගෙන් මතු වූ විකල්ප ඉතිහාස අදහස් අපට “නොගෙවුණු කාල” (might-have-beens) හැටියට සළකමින් ඉතිහාසගත සිහින දකින්නට යොදා ගත හැකියි.

ඉදිරි කොලම්වලින් මෙරට ඈත – මෑත ඉතිහාසයේ ප‍්‍රකට මෙන් ම අප‍්‍රකට තීරණාත්මක සිදුවීම් අරභයා විකල්ප ඉතිහාසයන් ගැන පරිකල්පනය කරන්නට මා අදහස් කරනවා. මෙයට පාඨක ඔබටත් දායක විය හැකියි. තනි වැකියකින් හෝ ජේදයකින් ඔබේ ප‍්‍රියතම විකල්ප ඉතිහාසය ලියා එවන්න. ravaya at nalaka.org

Robert Paul Lamb (1952 – 2012): Made inconvenient truths simple, engaging and credible…

A few days ago, I was deeply saddened to hear the news that my mentor and colleague Robert Lamb is no more. He lost his battle with cancer on 13 Feb 2012. He was 59.

Robert will be greatly missed. He was a visionary mentor and a strong supporter of our ideal of Asians telling their own stories using TV, video and web. This was what he set up TVE Asia Pacific (TVEAP) to do, back in 1996.

I was still in shock and grief when I wrote TVEAP’s official tribute , and a short statement of condolences. But Robert would have expected nothing less. The show must go on, he used to say, and getting the record right is very important.

Our statement opens: “Robert Lamb knew the power of moving images. For over three decades, he used them effectively to move people all over the world to reflect on how their daily actions impact their local environment and the planet.”

We also note how “Robert was very well informed, highly analytical yet kept an open mind for fresh angles and new perspectives. He inspired us without imposing his own views.”

Robert was an Englishman by birth, globalist in outlook and a planetary scale thinker and story teller. Unlike some activists and journalists , Robert practised Gandhi’s timeless advice: “Be the change you wish to see in the world”.

This is why I added this line to our statement: “He walked his talk, practising in personal life what he advocated in his films. If he breathed heavily in the edit room, he trod softly on the Earth.”

And that, more than any of his professional accomplishments in print, on TV and online, is how I shall always remember Robert Paul Lamb, on whose broad shoulders I continue to stand.

Read TVEAP’s full tribute — followed by many reader comments from people all over the world who knew, admired or worked with Robert Paul Lamb: Robert Lamb (1952 – 2012): TVEAP salutes its co-founder: a globalist, journalist and film maker

Sarvodaya Leader A T Ariyaratne at 80: Conscience of a Bruised Nation

When Dr A T Ariyaratne , founder and president of the Sarvodaya Shramadana Movement of Sri Lanka , turned 80 years on 5 November 2011, felicitations poured in from all over the world . This spontaneous act was an indication — if any were needed — of how much and how widely he has touched the lives of millions.

Ari is also our elder statesman of inclusive development . For over half a century, he and Sarvodaya have advocated a nuanced approach to overcoming poverty, illiteracy and various social exclusions. Unlike some die-hard activists, Ari doesn’t ask us to denounce materialism or revert to pre-industrial lifestyles. Instead, he seeks a world without extreme poverty or extreme affluence.

Suddenly, his quest for social justice and equality is resonating all over the world. In fact, Ari has been speaking out for the 99 per cent of less privileged people decades before a movement by that name emerged in the West. In a sense, those occupying Wall Street and other centres of affluence are all children of Sarvodaya.

While Ari shares their moral outrage, his own strategy has been quite different. He didn’t occupy physical spaces in his struggle; he went straight to the fount of all injustice – our minds.

Thus opens my personalised tribute, published on Groundviews.org as Ari of Sarvodaya: Conscience of a Bruised Nation .

In this 2,400-word essay, I salute a hero of mine who continues to speak truth to power, and makes a difference to millions of people in his land and elsewhere. For doing this, he has been ridiculed, harassed and vilified by small minds and the state. He continues undaunted, and shows no sign of slowing down after turning 80.

Here’s another excerpt:

“ In Ari, we find elements of Mahatma Gandhi (non-violent pursuit of the greater good); the Dalai Lama (interpreting Buddhist philosophy for the modern world); Martin Luther King, Jr. (struggling for the rights and dignity of marginalised people); Nelson Mandela (nurturing democracy and healing society); and Jimmy Carter (globalism with a humanitarian agenda).

“Yet Ari is more than the sum of these noble parts; he is his own unique visionary. And an adroit ‘remixer’ who constantly blends the best of East and West. He adapts our civilisational heritage to tackle the Twenty First Century’s anxieties and uncertainties. Thankfully, though, he doesn’t peddle simplistic solutions to today’s complex problems. ”

I also recall my first encounter with Ari, in early 1991, when a tyrant leader of Sri Lanka had virtually declared ‘war’ on this unarmed, non-violent small man. I have interviewed him several times since then – the most recent was in March 2011, when I accompanied my journalist friend Aditya Batra from India to talk to Ari (photo, below).

Read the full essay on Groundviews.org: Ari of Sarvodaya: Conscience of a Bruised Nation

Read a compact version of the essay on Light Millennium website (New York)

Read a compact version on Down to Earth magazine (New Delhi): Sri Lanka’s Gandhi Turns 80

Timeless Gandhian advice: Be the change you wish to see in the world…

I was visiting London while the British Isles were having their typically limited experience with summer. My then colleague and I had gone for a business meeting, and were returning by Tube, or the London underground railway . Being the afternoon rush hour, the trains were packed to capacity.

My colleague didn’t say much on the journey, but I noticed her look of dismay. As we emerged from the tube station, she finally spoke: “Gosh, it’s another world down there, isn’t it? I didn’t know people smell so much!”

The warm and sweaty summer would surely have added to the experience, but as Londoners know well, the tube is the best mode of transport to get around quickly and inexpensively in that metropolis. It was only then that I realised my liberal, bleeding-heart colleague was not a regular user of public transport. She either uses taxis or drives around in her own Volvo car. She doesn’t normally commute with the Great Unwashed…

Yet, the same snooty ex-colleague speaks and writes so passionately on the virtues of public transport and mass transit systems as a means to better manage urban challenges in the developing world. Listening to her, one could hardly imagine her disdain for using public transport in her own city.

Practise what you preach. That’s a simple yet profound piece of advice for everyone promoting public interest causes in development, conservation or anything else. Or, as Mahatma Gandhi put it: you must be the change you wish to see in the world.

‘Living the change’ is also the title, and underlying message, of one film in Saving the Planet , TVE Asia Pacific’s new regional TV series showcasing communities thinking globally and acting locally.

The series features outstanding efforts in education for sustainable development (ESD) in South and Southeast Asia. It goes in search of answers to these key questions: • What can ordinary people do for our planet, now under siege from multiple environmental crises? • How can we change attitudes and lifestyles to consume less and generate less waste?

Here’s the synopsis of the India story:

For people in Dindigul in India’s Tamil Nadu state, waste isn’t really a problem – it’s just a resource in the wrong place. School children and housewives have been at the forefront in collecting household and market waste to turn them into compost. They have not only cleaned up the streets, but also persuaded people to grow organic food. As the word spreads, more towns and villages are emulating this example set by CLEAN India project and Gandhigram Trust.

Watch Saving the Planet: Living the Change

Read more information on this effort on Saving the Planet website.

Full credits and acknowledgements here

Shooting wildlife or wild-life: Environmental film-makers’ dilemma

The Wildscreen film festival got underway at the British Council Colombo this morning.

The keynote address was delivered by Sri Lankan minister of environment and natural resources. The British Council asked me to speak a few words at the opening as TVE Asia Pacific is a local partner for this event.

Here’s what I said, which sums up why we are in this business:

We are delighted to be partners in hosting Wildscreen film festival in Sri Lanka. We thank our friends at the British Council and Wildscreen festival for this opportunity to join hands.

May I say a brief word about ourselves. We’re Television for Education Asia Pacific — trading as TVE Asia Pacific. We’re a regionally operating media foundation anchored in Colombo and engaging developing countries of Asia. We were set up in 1996 by a group of Asian and European filmmakers and TV professionals to cover the full range of development issues using broadcast television, narrowcast video and now, the web.

We are driven by a belief that what is happening in the world’s largest and most populous region has far-reaching implications not just for our region — but also for the entire planet.

When introducing our work, I like to recall the words of Mahatma Gandhi. Once, when asked by a visiting foreign journalist for his views on wildlife in India, he said: “Sadly, wildlife is declining in our jungles, but wild – life is increasing in our cities.”

It is precisely this wild–life that interests us more. In our work we keep asking: when life itself is going wild, what hope and prospects are there for wildlife, Nature and environment?

For example, we’ve literally just finished a short film looking at environmental restoration of Afghanistan. This will be screened to the environmental minister from around the world who will gather shortly for the UN Environment Programme’s Governing Council meeting in Nairobi.

Capturing wild-life is now the focus and concern of wildlife and environmental film makers everywhere. There was a time, not too long ago, when films used to simply capture the beauty of Nature and the diversity or behaviour of plants and animals. Such documentation is still very necessary and useful — but it’s no longer sufficient.

In the past couple of decades, all film makers have been challenged to look at how our own ‘wild’ ways of living affects: – each other in our own human species; – the rest of Nature and other species; and – also, the future of life on Earth.

We see this transformation reflected in the content of films entering Wildscreen and other film festivals. I saw early signs of this when I served as a juror at Wildscreen 2000 festival. This process has gathered momentum since.

To remain relevant and topical, films can no longer just cover ‘green’ subjects — they have to acknowledge the ‘brown’ issues as well as the harsh black-and-white, life-or-death concerns such as climate change.

At the same time, we have seen a rapid diversification of formats or genres — especially with the emergence of online and mobile platforms. These now compete with broadcast television to engage audiences. This is both good news and bad news for us engaged in film making and film outreach. Yes, we now have more ways of reaching people than ever before. But engaging audiences is harder: people have more choice — and more distractions!

Of course, we can’t just give up the good struggle and walk away into those beautiful sunsets. At TVE Asia Pacific, we believe that making good films is only half the job done . Distributing them far and wide is just as important. This is why the slogan of our own organisation is: Moving images, moving people!

In that process, film festivals such as this one play a key role. We’re very happy to add an extra day of screenings to this event. On Saturday in this auditorium, we’ll be showing a number of films on climate change and sustainable development drawn from our own catalogue of films we distribute to broadcast, civil society and educational users across Asia.

These are small efforts in a big world. I can only hope all these help us in winning history’s greatest race – which, according to H G Wells , is one between education and catastrophe!

• Already have a WordPress.com account? Log in now.
• Subscribe Subscribed
• Report this content
• View site in Reader
• Manage subscriptions
• Collapse this bar

mahatma gandhi essay in sinhala

• ISSN 2820-2120
• Our Privacy Policy
• Comment Policy
• සිංහල

Home Politics GANDHI THE LEADER

GANDHI THE LEADER

By Sri Lanka Guardian • July 01, 2011 • Diplomacy Education feature Interview PearlS.Buck Politics • Comments : 0

Post a Comment

TOP READS IN MONTH

Essay on Mahatma Gandhi – Contributions and Legacy of Mahatma Gandhi

500+ words essay on mahatma gandhi.

Essay on Mahatma Gandhi – Mahatma Gandhi was a great patriotic Indian, if not the greatest. He was a man of an unbelievably great personality. He certainly does not need anyone like me praising him. Furthermore, his efforts for Indian independence are unparalleled. Most noteworthy, there would have been a significant delay in independence without him. Consequently, the British because of his pressure left India in 1947. In this essay on Mahatma Gandhi, we will see his contribution and legacy.

Contributions of Mahatma Gandhi

First of all, Mahatma Gandhi was a notable public figure. His role in social and political reform was instrumental. Above all, he rid the society of these social evils. Hence, many oppressed people felt great relief because of his efforts. Gandhi became a famous international figure because of these efforts. Furthermore, he became the topic of discussion in many international media outlets.

Mahatma Gandhi made significant contributions to environmental sustainability. Most noteworthy, he said that each person should consume according to his needs. The main question that he raised was “How much should a person consume?”. Gandhi certainly put forward this question.

Furthermore, this model of sustainability by Gandhi holds huge relevance in current India. This is because currently, India has a very high population . There has been the promotion of renewable energy and small-scale irrigation systems. This was due to Gandhiji’s campaigns against excessive industrial development.

Mahatma Gandhi’s philosophy of non-violence is probably his most important contribution. This philosophy of non-violence is known as Ahimsa. Most noteworthy, Gandhiji’s aim was to seek independence without violence. He decided to quit the Non-cooperation movement after the Chauri-Chaura incident . This was due to the violence at the Chauri Chaura incident. Consequently, many became upset at this decision. However, Gandhi was relentless in his philosophy of Ahimsa.

Secularism is yet another contribution of Gandhi. His belief was that no religion should have a monopoly on the truth. Mahatma Gandhi certainly encouraged friendship between different religions.

Get the huge list of more than 500 Essay Topics and Ideas

Legacy of Mahatma Gandhi

Mahatma Gandhi has influenced many international leaders around the world. His struggle certainly became an inspiration for leaders. Such leaders are Martin Luther King Jr., James Beve, and James Lawson. Furthermore, Gandhi influenced Nelson Mandela for his freedom struggle. Also, Lanza del Vasto came to India to live with Gandhi.

The awards given to Mahatma Gandhi are too many to discuss. Probably only a few nations remain which have not awarded Mahatma Gandhi.

In conclusion, Mahatma Gandhi was one of the greatest political icons ever. Most noteworthy, Indians revere by describing him as the “father of the nation”. His name will certainly remain immortal for all generations.

Essay Topics on Famous Leaders

• Mahatma Gandhi
• APJ Abdul Kalam
• Jawaharlal Nehru
• Swami Vivekananda
• Mother Teresa
• Rabindranath Tagore
• Sardar Vallabhbhai Patel
• Subhash Chandra Bose
• Abraham Lincoln
• Martin Luther King

FAQs on Mahatma Gandhi

Q.1 Why Mahatma Gandhi decided to stop Non-cooperation movement?

A.1 Mahatma Gandhi decided to stop the Non-cooperation movement. This was due to the infamous Chauri-Chaura incident. There was significant violence at this incident. Furthermore, Gandhiji was strictly against any kind of violence.

Q.2 Name any two leaders influenced by Mahatma Gandhi?

A.2 Two leaders influenced by Mahatma Gandhi are Martin Luther King Jr and Nelson Mandela.

Customize your course in 30 seconds

Which class are you in.

• Travelling Essay
• Picnic Essay
• Our Country Essay
• My Parents Essay
• Essay on Favourite Personality
• Essay on Memorable Day of My Life
• Essay on Knowledge is Power
• Essay on Gurpurab
• Essay on My Favourite Season
• Essay on Types of Sports

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Download the App

DSpace JSPUI

Egyankosh preserves and enables easy and open access to all types of digital content including text, images, moving images, mpegs and data sets.

• IGNOU Self Learning Material (SLM)
• 02. School of Social Sciences (SOSS)
• Master's Degree Programmes
• Master of Arts (History) (MAH)
• Second Year
• MPSE-004 Social and Political Thought in Modern India
• Social and Political Thought in Modern India

Items in eGyanKosh are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.

Mahatma Gandhi

Date of Birth: October 2, 1869

Place of Birth: Porbandar, British India (now Gujarat)

Date of Death: January 30, 1948

Place of Death: Delhi, India

Cause of Death: Assassination

Professions: Lawyer, politician, activist, writer

Spouse : Kasturba Gandhi

Children: Harilal Gandhi, Manilal Gandhi, Ramdas Gandhi and Devdas Gandhi

Father: Karamchand Uttamchand Gandhi

Mother: Putlibai Gandhi

Mohandas Karamchand Gandhi was an eminent freedom activist and an influential political leader who played a dominant role in India's struggle for independence. Gandhi is known by different names, such as Mahatma (a great soul), Bapuji (endearment for father in Gujarati) and Father of the Nation. Every year, his birthday is celebrated as Gandhi Jayanti, a national holiday in India, and also observed as the International Day of Nonviolence. Mahatma Gandhi, as he is most commonly referred to, was instrumental in liberating India from the clutches of the British. With his unusual yet powerful political tools of Satyagraha and non-violence, he inspired several other political leaders all over the world including the likes of Nelson Mandela, Martin Luther King Jr and Aung San Suu Kyi. Gandhi, apart from helping India triumph in its fight for independence against the English, also led a simple and righteous life, for which he is often revered. Gandhi's early life was pretty much ordinary, and he became a great man during the course of his life. This is one of the main reasons why Gandhi is followed by millions, for he proved that one can become a great soul during the course of one’s life, should they possess the will to do so. 

M. K. Gandhi was born in the princely state of Porbandar, which is located in modern-day Gujarat. He was born into a Hindu merchant caste family to Karamchand Gandhi, diwan of Porbandar and his fourth wife, Putlibai. Gandhi’s mother belonged to an affluent Pranami Vaishnava family. As a child, Gandhi was a very naughty and mischievous kid. In fact, his sister Raliat had once revealed that hurting dogs by twisting their ears was among Maohandas’ favorite pastime. During the course of his childhood, Gandhi befriended Sheikh Mehtab, who was introduced to him by his older brother. Gandhi, who was raised by a vegetarian family, started eating meat. It is also said that a young Gandhi accompanied Sheikh to a brothel, but left the place after finding it uncomfortable. Gandhi, along with one of his relatives, also cultivated the habit of smoking after watching his uncle smoke. After smoking the leftover cigarettes, thrown away by his uncle, Gandhi started stealing copper coins from his servants in order to buy Indian cigarettes. When he could no longer steal, he even decided to commit suicide such was Gandhi’s addiction to cigarettes. At the age of fifteen, after stealing a bit of gold from his friend Sheikh’s armlet, Gandhi felt remorseful and confessed to his father about his stealing habit and vowed to him that he would never commit such mistakes again.

In his early years, Gandhi was deeply influenced by the stories of Shravana and Harishchandra that reflected the importance of truth. Through these stories and from his personal experiences, he realized that truth and love are among the supreme values. Mohandas married Kasturba Makhanji at the age of 13. Gandhi later went on to reveal that the marriage didn’t mean anything to him at that age and that he was happy and excited only about wearing new set of clothes. But then as days passed by, his feelings for her turned lustful, which he later confessed with regret in his autobiography. Gandhi had also confessed that he could no more concentrate in school because of his mind wavering towards his new and young wife.

After his family moved to Rajkot, a nine year old Gandhi was enrolled at a local school, where he studied the basics of arithmetic, history, geography and languages. When he was 11 years old, he attended a high school in Rajkot. He lost an academic year in between because of his wedding but later rejoined the school and eventually completed his schooling. He then dropped out of Samaldas College in Bhavnagar State after joining it in the year 1888. Later Gandhi was advised by a family friend Mavji Dave Joshiji to pursue law in London. Excited by the idea, Gandhi managed to convince his mother and wife by vowing before them that he would abstain from eating meat and from having sex in London. Supported by his brother, Gandhi left to London and attended the Inner Temple and practiced law. During his stay in London, Gandhi joined a Vegetarian Society and was soon introduced to Bhagavad Gita by some of his vegetarian friends. The contents of Bhagavad Gita would later have a massive influence on his life. He came back to India after being called to the bar by Inner Temple.

Gandhi in South Africa

After returning to India, Gandhi struggled to find work as a lawyer. In 1893, Dada Abdullah, a merchant who owned a shipping business in South Africa asked if he would be interested to serve as his cousin’s lawyer in South Africa. Gandhi gladly accepted the offer and left to South Africa, which would serve as a turning point in his political career. 

In South Africa, he faced racial discrimination directed towards blacks and Indians. He faced humiliation on many occasions but made up his mind to fight for his rights. This turned him into an activist and he took upon him many cases that would benefit the Indians and other minorities living in South Africa. Indians were not allowed to vote or walk on footpaths as those privileges were limited strictly to the Europeans. Gandhi questioned this unfair treatment and eventually managed to establish an organization named ‘Natal Indian Congress’ in 1894. After he came across an ancient Indian literature known as ‘Tirukkural’, which was originally written in Tamil and later translated into many languages, Gandhi was influenced by the idea of Satyagraha (devotion to the truth) and implemented non-violent protests around 1906. After spending 21 years in South Africa, where he fought for civil rights, he had transformed into a new person and he returned to India in 1915. 

Gandhi and the Indian National Congress

After his long stay in South Africa and his activism against the racist policy of the British, Gandhi had earned the reputation as a nationalist, theorist and organiser. Gopal Krishna Gokhale, a senior leader of the Indian National Congress, invited Gandhi to join India’s struggle for independence against the British Rule. Gokhale thoroughly guided Mohandas Karamchand Gandhi about the prevailing political situation in India and also the social issues of the time. He then joined the Indian National Congress and before taking over the leadership in 1920, headed many agitations which he named Satyagraha.

Image source: https://www.pinterest.com/pin/17029304817074165/

Champaran Satyagraha

The Champaran agitation in 1917 was the first major success of Gandhi after his arrival in India. The peasants of the area were forced by the British landlords to grow Indigo, which was a cash crop, but its demand had been declining. To make the matters worse, they were forced to sell their crops to the planters at a fixed price. The farmers turned to Gandhiji for help. Pursuing a strategy of nonviolent agitation, Gandhi took the administration by surprise and was successful in getting concessions from the authorities. This campaign marked Gandhi’s arrival in India!

Kheda Satyagraha

Farmers asked the British to relax the payment of taxes as Kheda was hit by floods in 1918. When the British failed to pay heed to the requests, Gandhi took the case of the farmers and led the protests. He instructed them to refrain from paying revenues no matter what. Later, the British gave in and accepted to relax the revenue collection and gave its word to Vallabhbhai Patel, who had represented the farmers.  

Image source: YouTube.com

Khilafat Movement Post World War I

Gandhi had agreed to support the British during their fight in World War I. But the British failed to grant independence post the war, as promised earlier, and as a result of this Khilafat Movement was launched. Gandhi realized that Hindus and Muslims must unite to fight the British and urged both the communities to show solidarity and unity. But his move was questioned by many Hindu leaders. Despite the opposition from many leaders, Gandhi managed to amass the support of Muslims. But as the Khilafat Movement ended abruptly, all his efforts evaporated into thin air.

Non-cooperation Movement and Gandhi

Non-cooperation Movement was one of Gandhi’s most important movements against the British. Gandhi’s urged his fellow countrymen to stop co-operation with the British. He believed that the British succeeded in India only because of the co-operation of the Indians. He had cautioned the British not to pass the Rowlatt Act, but they did not pay any attention to his words and passed the Act. As announced, Gandhiji asked everyone to start civil disobedience against the British. The British began suppressing the civil disobedience movement by force and opened fire on a peaceful crowd in Delhi. The British asked Gandhiji to not enter Delhi which he defied as a result of which he was arrested and this further enraged people and they rioted. He urged people to show unity, non-violence and respect for human life. But the British responded aggressively to this and arrested many protesters. 

On 13 April 1919, a British officer, Dyer, ordered his forces to open fire on a peaceful gathering, including women and children, in Amritsar’s Jallianwala Bagh. As a result of this, hundreds of innocent Hindu and Sikh civilians were killed. The incident is known as ‘Jallianwala Bagh Massacre’. But Gandhi criticized the protesters instead of blaming the English and asked Indians to use love while dealing with the hatred of British. He urged the Indians to refrain from all kinds of non-violence and went on fast-to-death to pressure Indians to stop their rioting.  

Image source: Wikimedia.org

The concept of non-cooperation became very popular and started spreading through the length and breadth of India. Gandhi extended this movement and focused on Swaraj. He urged people to stop using British goods. He also asked people to resign from government employment, quit studying in British institutions and stop practicing in law courts. However, the violent clash in Chauri Chaura town of Uttar Pradesh, in February 1922, forced Gandhiji to call-off the movement all of a sudden. Gandhi was arrested on 10th March 1922 and was tried for sedition. He was sentenced to six years imprisonment, but served only two years in prison. 

Simon Commission & Salt Satyagraha (Dandi March)

During the period of 1920s, Mahatma Gandhi concentrated on resolving the wedge between the Swaraj Party and the Indian National Congress. In 1927, British had appointed Sir John Simon as the head of a new constitutional reform commission, popularly known as ‘Simon Commission’. There was not even a single Indian in the commission. Agitated by this, Gandhi passed a resolution at the Calcutta Congress in December 1928, calling on the British government to grant India dominion status. In case of non-compliance with this demand, the British were to face a new campaign of non-violence, having its goal as complete independence for the country. The resolution was rejected by the British. The flag of India was unfurled by the Indian national Congress on 31st December 1929 at its Lahore session. January 26, 1930 was celebrated as the Independence Day of India. 

But the British failed to recognize it and soon they levied a tax on salt and Salt Satyagraha was launched in March 1930, as an opposition to this move. Gandhi started the Dandi March with his followers in March, going from Ahmedabad to Dandi on foot. The protest was successful and resulted in the Gandhi-Irwin Pact in March 1931.

Negotiations over Round Table Conferences

Post the Gandhi-Irwin Pact, Gandhi was invited to round table conferences by the British. While Gandhi pressed for the Indian independence, British questioned Gandhi’s motives and asked him not to speak for the entire nation. They invited many religious leaders and B. R. Ambedkar to represent the untouchables. The British promised many rights to various religious groups as well as the untouchables. Fearing this move would divide India further, Gandhi protested against this by fasting. After learning about the true intentions of the British during the second conference, he came up with another Satyagraha, for which he was once again arrested.

Quit India Movement

As the World War II progressed, Mahatma Gandhi intensified his protests for the complete independence of India. He drafted a resolution calling for the British to Quit India. The 'Quit India Movement' or the 'Bharat Chhodo Andolan' was the most aggressive movement launched by the Indian national Congrees under the leadership of Mahatma Gandhi. Gandhi was arrested on 9th August 1942 and was held for two years in the Aga Khan Palace in Pune, where he lost his secretary, Mahadev Desai and his wife, Kasturba. The Quit India Movement came to an end by the end of 1943, when the British gave hints that complete power would be transferred to the people of India. Gandhi called off the movement which resulted in the release of 100,000 political prisoners. 

Freedom and Partition of India

The independence cum partition proposal offered by the British Cabinet Mission in 1946 was accepted by the Congress, despite being advised otherwise by Mahatma Gandhi. Sardar Patel convinced Gandhi that it was the only way to avoid civil war and he reluctantly gave his consent. After India's independence, Gandhi focused on peace and unity of Hindus and Muslims. He launched his last fast-unto-death in Delhi, and asked people to stop communal violence and emphasized that the payment of Rs. 55 crores, as per the Partition Council agreement, be made to Pakistan. Ultimately, all political leaders conceded to his wishes and he broke his fast. 

Assassination of Mahatma Gandhi

The inspiring life of Mahatma Gandhi came to an end on 30th January 1948, when he was shot by a fanatic, Nathuram Godse, at point-blank range. Nathuram was a Hindu radical, who held Gandhi responsible for weakening India by ensuring the partition payment to Pakistan. Godse and his co-conspirator, Narayan Apte, were later tried and convicted. They were executed on 15th November 1949. 

Mahatma Gandhi’s Legacy

Mahatma Gandhi proposed the acceptance and practice of truth, peace, non-violence, vegetarianism, Brahmacharya (celibacy), simplicity and faith in God. Though he would be remembered forever for his great contribution to the Indian freedom movement, his greatest legacies are the tools of peace and non-iolence that he preached and used in India's struggle for freedom against the British. He was for peace and non-violence all over the world, as he truly believed that only these virtues can save the mankind. Mahatma Gandhi once wrote a letter to Hitler , before the World War II, pleading him to avoid war. These methods inspired several other world leaders in their struggle against injustice. His statues are installed all over the world and he is considered the most prominent personality in Indian history.

Gandhi in Popular Culture

The word Mahatma is often mistaken in the West as Gandhi’s first name. His extraordinary life inspired innumerable works of art in the field of literature, art and showbiz. Many movies and documentaries have been made on the life of the Mahatma. Post the Independence, Gandhi’s image became the mainstay of Indian paper currency. 

Source: Mahatma Gandhi Quotes @ FamousQuotes123

• Privacy Policy

• English Essays
• _Upto 100 Words
• _100-200 Words
• _200-400 Words
• _More than 400 Words
• Letter & Application
• Interesting Facts
• Other Resources
• _Hindi Essay | निबंध
• _Fact TV India
• _Stories N Books
• Animals and Birds (25)
• Articles (55)
• Authors and Poets of India (5)
• Authors and Poets of World (4)
• Awards and Prizes (2)
• Banking and Insurance (28)
• Biographies (77)
• Chief Justices of India (4)
• Debates (3)
• Famous Personalities of India (62)
• Famous Personalities of World (8)
• Famous Places of India (1)
• Festivals of India (46)
• Festivals of World (5)
• Flowers and Fruits (2)
• Freedom Fighters of India (25)
• History of India (5)
• Important Days of India (62)
• Important Days of World (50)
• Interesting Facts (20)
• Letters and Forms (16)
• Miscellaneous (152)
• Monuments of India (12)
• Organizations and Institutions (11)
• Presidents of India (17)
• Prime Ministers of India (9)
• Religious (3)
• Social Issues (58)
• Sports and Games (3)
• Symbols of India (12)

Short Essay on 'Mahatma Gandhi' (200 Words)

Post a Comment

69 comments.

Its very nice post. Thanx.

It's a nice post but you should allow to copy from it

You right anonymous.

Very nice and helpful for children

Very much help

thank you so much it helpul and nice ..

It is an extraordinary paragraph about Gandhi to know it is very important and helpful

thanks for the essay

its a vry gud and easy essay understandable by children

Truely easy essay

thanks it helped

Helpful for kids

Very helpful! I completed my assignment!★

Thank and helped! of best essay of h\w

Thank and helped

IT IS THE BEST

good way too study

very nice post

helpful post

Usable for speech and essay thanks for posting and try to post in other languages for example telugu

Nice and easy essay tnx it helped

helfull essay

It is very useful

do you have essay on toy seller? if not pls make

thanks for this usefull short essay

use for my project now

thanks , it was very useful in my project

Vo England nhi gay the

Wow. Its really very short and usefull for everyone.

Thanks for this short essay

Nice post this post is very help ful for me

very nice nice and helpfull essay thank you

Thank u for posting

Bahut zakhash

So helpful... Thank you so much...

Tnx for posting this

Are!! Gandhi ji ke mummy aur daddy ka mention nahi Kiya !! Aur shooter ka Naam bhi likh Dena tha na bhai. Aise kaise chle ga bhai. But jo bhi hai meri mst lga

Very nice essay for all student who are study in class 9-10 12th

Wow! Very nice thank you so much for this 😊😊

Very helpful for children

Thanks for posting

Helpful to children

Thanks for Posting

Thankyou for posting. Its very useful

Thanks for the essay on Bapu...very useful on my project..thanks 🤗

nice and helpful for my class 5 english homework

very good for class 5th student that many times they get a chance to write a essay on mahatma Gandhi . I was also got a chance on class 5th to write essay about Gandhi ji.

Opppppppppppp

Oppppppppppp

I SAY THAT THE GANDHI JI IS STARTED NON-CO-OPRATION MEANING NO FIGHTING ONLY ANDOLAN. THANK YOU

Connect with Us!

Subscribe us, popular posts, short essay on 'my favourite bird' (100 words), short essay on 'person i admire the most' (120 words), short essay on 'raksha bandhan' or 'rakhi' (100 words), short essay on 'chhath puja' (250 words), short essay on 'my favourite animal' (100 words), short essay on 'id-ul-zuha' | 'eid-ul-adha' | 'bakra-id' | 'bakrid' (150 words), short essay on 'animal i like most' (100 words), short essay on 'narendra modi' (340 words), short essay on 'jawaharlal nehru' (200 words), total pageviews, footer menu widget.